"Nederland is een kennisrijk land, maar kennis wordt te vaak niet goed benut voor het overheidsbeleid. Nederland mist zo mogelijkheden voor effectiever beleid en betere publieke dienstverlening. Het belang van beleid met een stevige kennisbasis is relevant voor alle grote gebeurtenissen die ons nu en in de toekomst zullen raken, is nodig om te anticiperen op toekomstige crises, en voor de aanpak van grote maatschappelijke uitdagingen."
Dit zijn niet mijn woorden, maar is de conclusie van het AWTI-rapport ‘Rijk aan kennis - Naar een herwaardering van kennis en expertise in beleid en politiek’. De Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie windt er geen doekjes om. De overheid heeft een voorbeeldfunctie in het correct omgaan met kennis. Niet alleen om desinformatie tegen te gaan, maar ook om de kwaliteit van het beleid te verbeteren.
Beleid wordt onvoldoende gevoed met kennis
Op dit moment zijn ambtenaren teveel gefocust op procesmanagement en te weinig op inhoudelijke kennis. Inhoudelijke kennis wordt opvallend genoeg ook niet echt gewaardeerd bij beoordelingen. En door de snelle functieroulatie kunnen ambtenaren ook niet voldoende kennis opbouwen. Beleid wordt zo onvoldoende gevoed met kennis. Daarom zouden inhoudelijk experts meer gekoesterd moeten worden en ministeries moeten een stevige eigen kennisbasis opbouwen en minder vertrouwen op externe consultants.
Ook politici onvoldoende goed geïnformeerd
Het probleem geldt niet alleen voor ambtenaren, ook politici zijn onvoldoende goed geïnformeerd. Ondanks een schat aan wetenschappelijke kennis en uitstekende opleidingsmogelijkheden, ontbreekt het hen vaak aan fundamentele kennis, bijvoorbeeld over ICT en automatisering. Ook hiervoor geldt, dat politici beter toegang moeten hebben tot de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en inhoudelijke ondersteuning. Bijvoorbeeld door goed opgeleide medewerkers.
Geen kenniscultuur
Het meest in het oog springend bij dit alles is het gebrek aan een kenniscultuur. Voor een kennisintensief land als Nederland is dat nogal schokkend. Erasmus Academie probeert bij te dragen aan een oplossing met een breed aanbod van kennisintensieve, door de wetenschap geïnspireerde opleidingen met eveneens een praktische insteek. Maar er is meer nodig dan dat. Een concept als leven lang leren of leven lang ontwikkelen zou nog meer aandacht en prioriteit moeten krijgen. Niet alleen bij de overheid, ook bij bedrijven.
Kennis inzetten tegen de achterdocht
In dit tijdsgewricht staan kennis en in het bijzonder wetenschappelijke kennis onder druk. Er is een groeiende achterdocht bij verschillende groepen van de bevolking tegen wetenschappelijk onderzoek en de autoriteit van wetenschappers. Het is denk ik voor de overheid zaak hiertegen stelling te nemen. Door het correct omgaan met kennis en kennis intern ook te belonen. Nederland verdient dat.
Ad Hofstede
- CV
Voor effectief, efficiënt en beter uitvoerbaar overheidsbeleid is een klimaat nodig waarin beleidsmakers en politici hun voorstellen vaker en beter baseren op kennis en expertise.
► Koester kennis en inhoudelijke experts en verminder de roulatie van beleidsmedewerkers, directeuren en topambtenaren op ministeries en in uitvoeringsorganisaties.
► Verrijk de kennisbasis van ministeries en uitvoeringsorganisaties en organiseer interne tegendenkkracht.
► Ontwikkel een gestructureerde aanpak voor het overbruggen van kennis en beleid, onder andere via de ontwikkeling van een rijkslab.
► Ontwikkel een steviger expertisecentrum voor de Tweede Kamer.
- Meer informatie
Erasmus Academie, instituut voor een leven lang leren en verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, is een brug tussen wetenschap, werk en samenleving. Onze deelnemers komen met name uit de publieke en semi-publieke sector. Wij combineren wetenschappelijke kennis met casuïstiek uit de werkpraktijk. Kenmerkend is dat deelnemers ook eigen cases inbrengen in het onderwijs en vanuit de theorie werken aan de praktijk. Kijk hier voor ons aanbod aan opleidingen