Zeker 20 minuten van tevoren weet golden retriever Cilly al dat haar baasje Marlies Akemann een epileptische aanval krijgt. ,,Zo bizar, ik voel dan nog helemaal niets.’’ Wat Marlies allang weet, blijkt nu ook uit onderzoek: hulphonden kunnen het aantal epileptische aanvallen van hun baasjes met 30 procent verminderen.
Heb je weleens gehoord dat een hond bij een bevalling was? Nou, golden retriever Cilly stond in de verloskamer hoor. Toen Marlies Akemann (44) uit Nieuw-Vennep drie jaar geleden van zoon Oscar beviel, hield deze hulphond haar baasje nauwlettend in de gaten. ,,Alleen toen Oscar echt werd geboren, werd ze even opgehaald omdat ik niet wist wat ze zou doen.”
Dat Cilly in de verloskamer zou staan was voor haar baasje niet meer dan logisch. Sterker, door haar durfden Marlies en haar man Nico het überhaupt aan om hun kinderwens te vervullen.
Sinds haar 27ste heeft Marlies ernstige epilepsie. In het begin kreeg ze twee à drie aanvallen per week. Op het dieptepunt in 2019 waren het er wel acht à negen per dag. Van medicijnen tot diëten, Marlies probeerde alles om haar ziekte onder controle te krijgen. Het wilde niet vlotten.
Lichaam gaat schokken
Haar epileptische aanvallen kunnen heftig zijn; door een verstoring in de hersenen verkrampt haar lichaam en gaat het schokken. Alleen medicatie kan haar uit de aanval krijgen. Als ze weer bij bewustzijn komt, is ze uiterst vermoeid en verward.
Ze kwam op het spoor van een onderzoek naar de inzet van hulphonden bij ernstige epilepsie van de Erasmus School of Health Policy & Management. ,,Ik dacht: nee, dat is niet mijn ding. Ik was bang voor honden, ben een keer gebeten. En ik ben nogal proper, krijg je ineens zo’n beest in huis.”
Omdat er geen andere keuze was, besloot Marlies tóch over een hulphond te gaan praten. Meteen tijdens de intake leek het alsof er een wonder gebeurde: de zwarte labrador van de trainer zat ineens zenuwachtig met zijn pootje tegen haar aan te duwen. Niet veel later kreeg Marlies een epileptische aanval. ,,Mijn man zei meteen: we doen het.”
Liefde op het eerste gezicht met Cilly
Al snel was er een match: de blonde golden retriever Cilly, dan 2 jaar oud. Nu, vier jaar later, is die eerste verliefdheid overgegaan in houden van. Cilly is niet meer weg te denken uit huize-Akemann. Marlies heeft al veel aan het beestje te danken. Haar zoon Oscar dus, maar ook een nieuwe baan. ,,Ik durfde die stap nooit te zetten door mijn epilepsie. Maar Cilly is zelfs meegegaan naar sollicitatiegesprekken. Ik zeg altijd: we zijn aangenomen.”
Al snel na haar komst voelde Cilly aan wanneer haar baasje een epileptische aanval krijgt. Zelfs 20 à 30 minuten van tevoren slaat de hond alarm. ,,Dat is zo bizar. Ik voel dan nog helemaal niets.” Toch kijkt de golden retriever haar dan ineens met een donkere, intense blik aan, loopt ze naar de alarmknop bij de tussendeur, trippelt ze door naar een roze etui met medicatie op het tv-meubel en werpt die naast haar baasje. ,,Ze heeft altijd gelijk.”
Marlies kan eerder haar noodmedicatie nemen
Door de waarschuwing van Cilly kan Marlies eerder haar noodmedicatie nemen, waardoor de aanval in twee van de drie gevallen niet doorzet. Ook weet ze dat ze ergens moet gaan zitten of liggen, zodat ze zichzelf niet bezeert. ,,Ik zat voor Cilly maandelijks op de spoedpost. Dan had ik weer een schouder uit de kom, dan een hersenschudding, dan een breuk. Ik ben bijvoorbeeld wel eens kneiterhard van de trap gevallen.”
Wat deze hulphond kan, is bijna wonderlijk. Wetenschappers vermoeden dat het met bepaalde geuren te maken heeft. Krijgt Marlies een aanval op haar werk, dan trippelt Cilly doelbewust naar het kantoor van een collega. Gebeurt er buiten iets, dan blijft de hulphond verstijfd staan.
Of het alleen de geur is? Marlies weet het niet. Ze vertelt hoe ze op zolder de was stond te doen, toen Cilly - die beneden in de tuin lag - ineens opstond om naar de noodknop te gaan. ,,Ik was zelf verbaasd dat het alarm ging. Maar ja hoor, twintig minuten later had ik een aanval.”
Cilly doet uitzonderlijk werk, weet Marlies. ,,Niet alle hulphonden voorspellen de aanvallen zo goed.” En dat is hard werken. Haar baasje komt net uit een slechtere periode met dagelijks aanvallen. ,,Ze had echt walletjes, was super moe. Dan moeten we zorgen dat ze genoeg ontspanning heeft en lekker lang kan wandelen. Het is echt waanzinnig wat ze voor me doet.”
Dit artikel verscheen op 1 mei in het AD.
- Onderzoeker