Testbereidheid, mening over coronatoegangsbewijs en gebruik CoronaCheck-app onderzocht

Bekendheid en gebruik app sterk toegenomen

Uit dit onderzoek blijkt dat de bekendheid met en het gebruik van de CoronaCheck-app aanvankelijk laag was, maar gedurende de zomermaanden sterk is toegenomen. De bekendheid en het gebruik waren iets hoger onder mannen, jongeren, hoger opgeleiden, mensen met (een huisgenoot met) een chronische aandoening en zorgpersoneel.

App steeds vaker gebruikt bij toegang locaties

De CoronaCheck-app werd ook steeds vaker gebruikt om een coronatoegangsbewijs te tonen bij toegang tot locaties en evenementen in plaats van een geprinte versie. De ervaringen met testen voor toegang waren overwegend positief en de meeste mensen hebben zich aan de aanbevolen voorzorgsmaatregelen gehouden bij het testen vooraf en tijdens het evenement. De testbereidheid voor activiteiten die men graag onderneemt loopt uiteen. De hoogtste bereidheid lijkt voor voorstellingen, concerten, festivals en reizen naar het buitenland. Een klein en afnemend deel van de respondenten die naar een locatie of evenement was geweest waar een coronatoegangsbewijs getoond moest worden gaf aan zonder een QR-code, met de QR-code van iemand anders of met een valse QR-code binnen te zijn gekomen.

Ongeveer de helft van de respondenten was positief over invoering van CoronaCheck op zoveel mogelijk locaties en 40% dacht dat dit de testbereidheid en vaccinatiebereidheid zou verhogen. Ongeveer 60% vond dat gebrekkige controle van het coronatoegangsbewijs het draagvlak ervoor kan ondermijnen en gaf aan dat als er op een locatie waar het coronatoegangsbewijs gebruikt is veel besmettingen bijkomen, deze zou moeten sluiten. Gemiddeld genomen is men bereid een half uur uit te trekken voor het doen van een test en afhankelijk van de activiteit tussen €5 en €15 voor een test te betalen, waarbij 30% van de respondenten aangaf in het geheel niet te willen betalen voor een test.

Steun voor invoeren coronatoegangsbewijs

Ongeveer 60% van de respondenten steunde de beslissing van het Kabinet om het coronatoegangsbewijs in te voeren bij hotels, restaurants en cafés binnen, evenementen binnen en buiten, en in de kunst- en cultuursector. Daarnaast was men positief over het breder invoeren van het coronatoegangsbewijs. De meeste steun was er voor invoerIng bij zorginstellingen en binnensportlocaties, en in iets mindere mate voor invoering bij het openbaar vervoer, openbare gebouwen en kantoren, religieuze bijeenkomsten, en pretparken, dierentuinen en de kermis. Voor het onderwijs, buitensportlocaties en terrassen van restaurants en cafés was het draagvlak voor invoering van een coronatoegangsbewijs het laagst. 

Vaccinatie als uitweg uit de crisis

Driekwart van de respondenten zag vaccinatie als een uitweg uit de coronacrisis. Er was redelijk wat draagvlak voor beleid om de vaccinatiegraad te stimuleren door mensen te informeren en vaccinatie makkelijker of aantrekkelijker te maken, maar veel minder door vaccineren financieel te belonen of niet vaccineren financieel te straffen. Er lijkt ook redelijk wat draagvlak voor een coronatoegangsbewijs op basis van een vaccinatiebewijs of een negatieve testuitslag, maar minder op basis van een herstelbewijs. Men verwacht dat het beperken van toegang tot bepaalde locaties en evenementen met een coronatoegangsbewijs de vaccinatiebereidheid en de testbereidheid zal stimuleren. Daarnaast dacht men dat dit goed zou zijn voor de economie en het welzijn van de bevolking.

Resultaten verschillen sterk tussen gevaccineerden en ongevaccineerden/twijfelaars

De resultaten liepen sterk uiteen met de mate waarin respondenten aangaven zich aan de aanbevolen voorzorgsmaatregelen te houden, hun vaccinatiestatus, en hun vertrouwen in de overheid bij de bestrijding van het coronavirus. De bekendheid en het gebruik van CoronaCheck, de testbereidheid en het draagvlak voor een coronatoegangsbewijs waren over het algemeen aanzienlijk hoger bij mensen die aangaven zich aan de maatregelen te houden, zich te hebben of willen laten vaccineren en een hoger vertrouwen hadden in de overheid. Uit het onderzoek komt naar voren dat er sprake lijkt van een toenemende verwijdering in houding en gedrag tussen de groeiende groep gevaccineerden en de overgebleven groep twijfelaars en ongevaccineerden. Mensen in deze laatste groep zijn minder bereid om zich te laten testen en zich aan voorzorgsmaatregelen te houden, hebben een lager vertrouwen in de overheid bij de bestrijding van de coronacrisis, zijn minder positief over beleidsopties om de verspreiding van het coronavirus in te dammen of de vaccinatiegraad te verhogen en ook minder positief over invoering van het coronatoegangsbewijs.

Veel respondenten maakten zich zorgen over mogelijke verdeeldheid in de samenleving tussen gevaccineerden en niet gevaccineerden als gevolg van invoering van een coronatoegangsbewijs.

Verschil tussen jong en oud

Jongere respondenten (18 tot 39 jaar) waren vaker negatief over de huidige situatie dan oudere respondenten (40 tot 70 jaar). Respondenten van 30 tot 39 jaar waren het minst positief over hun financiële volhoudtijd als de situatie blijft zoals die is, respondenten van 18 tot 29 jaar over hun mentale volhoudtijd. Het aantal respondenten dat verwachtte dat de coronacrisis binnen enkele maanden voorbij zal zijn daalde gedurende de zomer, terwijl het aantal dat dacht dat de coronacrisis nooit voorbij zal gaan steeg.

Over het onderzoek: steekproef met vier meetmomenten

In juni van dit jaar heeft een representatieve steekproef van 4458 Nederlanders tussen 18 en 70 jaar een uitgebreide online vragenlijst ingevuld. Van deze groep hebben, respectievelijk, 2182, 1515 en 1095 respondenten in juli, augustus en september een kortere vervolgvragenlijst ingevuld. Op het moment van de eerste meting was de vaccinatiecampagne nog in volle gang en was het alleen op basis van een negatieve testuitslag mogelijk om een coronatoegangsbewijs krijgen. Tussen de eerste en tweede meting werd het mogelijk om op basis van een vaccinatiebewijs of een herstelbewijs een coronatoegangsbewijs te krijgen, en voor de derde meting hadden alle volwassen Nederlanders de kans gekregen om zich te laten vaccineren.

Lees het eindrapport

Het eindrapport van het Onderzoek naar de Testbereidheid van Nederlanders kun je hieronder downloaden. Dit onderzoek is onderdeel van de Doorlopende Evaluatie CoronaCheck in het kader van de wet ‘Tijdelijke wet coronatoegangsbewijzen’, onder leiding van prof.dr. Wolfgang Ebbers (Erasmus Universiteit Rotterdam) en in samenwerking met prof.dr. Lotty Hooft (UMC Utrecht), dr. Esther Metting (Rijksuniversiteit Groningen & UMC Groningen) en dr. Joris van Hoof (Universiteit Twente). Meer informatie over de Doorlopende Evaluatie CoronaCheck is hier te vinden.