- Datum
- vrijdag 25 nov 2022, 20:00 - zaterdag 26 nov 2022, 01:00
- Type
- Algemeen
- Locatie
Arminius Debatpodium, Rotterdam
De 3e Nacht van de Sociologie met Rotterdamse sociologen Godfried Engbersen over de belangrijkste inzichten van 100 jaar sociologie en Renske Keizer laat zien hoe een goede opvoeding van kinderen tot later succes leidt en hoe vaders daarin een belangrijke rol spelen. Peter Scholten en Paul van de Laar presenteren hun nieuwste boek De migratie-skyline van de Rotterdam . Wie wint De Sociologische Bril, de prijs voor het beste sociologische publieksboek? onder leiding van juryvoorzitter Mark van Ostaijen.
De Nacht van de Sociologie is op vrijdagavond 25 november in Arminius.
Met verder De Duitse ‘onthaastingsgoeroe’ Hartmut Rosa presenteert zijn nieuwe boek Onbeschikbaarheid — Marie Rosenkrantz Lindegaard ontdekte in baanbrekend onderzoek dat de meeste voorbijgangers wél ingrijpen bij conflicten op straat en geeft tips… — comedian Raoul Heertje legt het nog één keer uit — ontdek de èchte skyline van Rotterdam met Paul van de Laar en Peter Scholten — Ari Versluys en Ellie Uyttenbroek presenteren hun nieuwste serie Exactitudes — volgens Jan Willem Duyvendak en Menno Hurenkamp zijn we gewoner dan we denken — Clarice Gargard over intense en belangrijke momenten van zwart verzet zien en Malique Mohamud over de Nite Shop in Delfshaven — voorzitter van de Onderwijsraad Edith Hooge en Kees Vuyk over de erfelijkheid van intelligentie. DJ Pepper zorgt voor een funky sociologische sfeer en laat aan het einde van de avond alle verschillen tussen mensen vervagen.
Volledige programma
De belangrijkste inzichten uit de sociologie – Godfried Engbersen
Dit jaar bestaat de sociologie als wetenschap 100 jaar. Wat zijn de belangrijkste resultaten die in deze periode ontdekt zijn? Een van Nederlands bekendste sociologen, Godfried Engbersen, wordt hierover geïnterviewd door Marcel Ham, hoofdredacteur van Sociale Vraagstukken.
Godfried Engbersen is hoogleraar algemene sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Kernthema’s in zijn onderzoek zijn sociale ongelijkheid, internationale migratie en de onbedoelde gevolgen van beleid en kennis. Hij is lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.
Waar je wieg staat… – Renske Keizer
Familiesocioloog Renske Keizer doet onderzoek naar de invloed van ouders op de maatschappelijke positie van hun kinderen. Welke opvoeding leidt tot een gunstige positie? Wat kunnen vrouwen en mannen hieraan bijdragen? Heeft een kind een vader en moeder nodig voor een optimale voorbereiding op het leven?
Renske Keizer is hoogleraar Familiesociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Keizer wil met haar leerstoel inzicht vergroten in de rol die familie speelt in het ontstaan en voortbestaan van sociale ongelijkheid. In 2016 werd zij geselecteerd als een van de 25 meest talentvolle jonge wetenschappers aan alle Nederlandse en Vlaamse universiteiten.
De migratie-skyline van de Rotterdam – Paul van de Laar en Peter Scholten
Rotterdam is wereldberoemd om zijn skyline, maar deze gebouwen zeggen weinig over de Rotterdamse identiteit. Na de opening van de Nieuwe Waterweg in 1872 trokken grote groepen Duitsers, Zeelanders en Brabanders naar Rotterdam en het typische Rotterdamse accent is dan ook het resultaat van een vermenging van allerlei dialecten. Na de Tweede Wereldoorlog volgden verscheidene groepen migranten van over de hele wereld. Aan de hand van iconische Rotterdamse gebouwen vertellen Paul van der Laar en Peter Scholten over de migratiegeschiedenis. De gebouwen vormen een alternatieve skyline van Rotterdam die wèl iets zegt over wie Rotterdammers zijn; hoe de hele wereld tot uiting komt in deze superdiverse migratiestad van nu.
Paul van de Laar is bijzonder hoogleraar Stadsgeschiedenis aan de Erasmus Universiteit en afdelingshoofd geschiedenis ESHCC.
Peter Scholten is hoogleraar Bestuurskunde, in het bijzonder Dynamiek van Migratie en Diversiteitsbeleid aan de Erasmus Universiteit.
Onbeschikbaarheid – Hartmut Rosa
De Duitse socioloog Hartmut Rosa brak internationaal door met zijn boek Resonanz en het in het Nederlands vertaalde Leven in tijden van versnelling. Zijn nieuwe boek Onbeschikbaarheid is een samenvatting én actualisering van eerder gedachtegoed in het licht van de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne. Tegenover het gangbare streven naar een beheersbare en beschikbare wereld, pleit Rosa voor een ‘toegankelijke’ verhouding met de wereld, een resonantie. Rosa wordt geïnterviewd door Marli Huijer.
Hartmut Rosa is hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Jena en directeur van het Max-Weber College aan de universiteit van Erfurt. Rosa studeerde politicologie, filosofie en germanistiek in Freiburg, Berlijn en Mannheim. Voor zijn boek Resonanz ontving Rosa de Tractatus-prijs 2016 voor beste essayistiek.
Mensen helpen slachtoffers op straat wél – Marie Rosenkrantz Lindegaard
In 1964 werd Kitty Genovese op straat vermoord. Volgens de New York Times waren maar liefst 38 mensen getuige van deze moord, maar niemand greep in. Dit is bekend geworden als het ‘omstander-effect’: als veel mensen getuige zijn van een ongeluk of conflict neemt niemand verantwoordelijkheid. Maar later ontstonden twijfels: mensen zouden de politie wèl hebben gebeld en het getal van 38 getuigen zou overdreven zijn.
Tegenwoordig hangen overal op straat camera’s. Marie Rosenkrantz Lindegaard ontdekte na analyse van honderden ongelukken en conflicten dat in meer dan 90% van de gevallen omstanders wèl helpen. De vraag is eerder: wanneer grijpen omstanders niet in? Verschilt deze hulpvaardigheid per land? En wat kun je het beste zelf doen op straat bij een incident of ongeluk?
Marie Rosenkrantz Lindegaard is bijzonder hoogleraar Dynamics of Crime and Violence aan de Universiteit van Amsterdam. In haar onderzoek richt Lindegaard zich op het gebruik van beveiligingscamera’s. Inzet is het vinden van verklaringen voor criminaliteit en geweld zodat deze voorkomen kunnen worden.
Raoul Heertje legt ’t nog één keer uit
Overproductie aan onzin
Nieuwsgierigheid is op rantsoen
Alles moet gezonder behalve de twijfel
Vanaf het podium dat hij al jaren beklimt als comedian, tekstschrijver en tv-maker hoopt Raoul zijn rol net zo onhandig, bekrompen, lief, bevlogen, oppervlakkig, intelligent, grappig en betrokken te vervullen als jij dat doet. Raoul neemt al zijn identiteiten mee en verheugt zich zeer jou te zien en te horen.
De Sociologische Bril
De vijf genomineerden voor het beste publiek-sociologische boek van het afgelopen jaar zijn bekend!
Wie wat woke? – Walter Weyns (Pelckmans)
Werk is geen oplossing – Marguerite van den Berg (AUP)
Gedeelde angsten – Rudi Laermans (Boom)
Het leven van dingen – Warna Oosterbaan (Atlas Contact)
Waar blijft mijn tijd? – Tanja van der Lippe (Prometheus)
Wie wint er? Bestuurssocioloog en juryvoorzitter Mark van Ostaijen zal de prijs uitreiken en aansluitend de winnaar interviewen.
Exactitudes – Ellie Uyttenbroek en Ari Versluys
Exactitudes is het wereldberoemde langlopende fotoproject van Ellie Uyttenbroek en Ari Versluys. Met elke keer twaalf foto’s leggen ze overal ter wereld kledingstijlen vast en laten ze zien dat vrijwel iedereen – soms onbewust – onderdeel is van een groep. In hun nieuwste reeks voor het landverhuizersmuseum Fenix fotograferen ze kledingstijlen van oudere migranten. Wat zeggen kledingstijlen over jou? In hoeverre zetten mensen zich met kleding af tegen andere stijlen? En hoe veranderen stijlen in de loop van de tijd?
Ellie Uyttenbroek is stylist en was onder meer gastcurator van de tentoonstelling Etnomanie voor het Nederlands Fotomuseum.
Ari Versluys is fotograaf, geeft les aan Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag en werkt wereldwijd voor veel bekende merken, zie https://ariversluis.com/info.html
Als je voor een dubbeltje geboren bent, wordt je niet (meer) een kwartje – Edith Hooge en Kees Vuyk
Al meer dan een halve eeuw gaan kinderen uit armere gezinnen studeren en velen hebben daarna carrière gemaakt. Dat is heel mooi, maar volgens Kees Vuyk zit er een levensgrote adder onder het gras: intelligentie is in hoge mate erfelijk. Doordat slimme kinderen vertrekken uit armere milieus ontstaat een onderklasse van mensen voor wie studeren een onmogelijk ideaal is. Dit leidt volgens Vuyk tot een tweedeling in de maatschappij, veel frustratie en een groei van het populisme. Moet de overheid stoppen met de nadruk op kansengelijkheid in het onderwijs? Moeten de kwaliteiten van de hand (ambachten) en het hart (zorg) net zo hoog gewaardeerd worden als die van het hoofd? Kees Vuyk gaat hierover in gesprek met Edith Hooge onder leiding van Mohamed Bouziane.
Edith Hooge is voorzitter van de Onderwijsraad, die advies geeft over onderwijsbeleid en -wetgeving aan de regering en de Eerste en Tweede Kamer. Daarnaast is zij hoogleraar Onderwijsbestuur aan TIAS, Universiteit van Tilburg.
Kees Vuyk was universitair hoofddocent geesteswetenschappen en won met zijn boek Oude en Nieuwe Ongelijkheid de Socrates Wisselbeker voor het belangrijkste filosofische boek van 2017.
We zijn gewoner dan we denken – Jan Willem Duyvendak en Menno Hurenkamp
Over corona, boeren, klimaat en integratie staan mensen tegenwoordig recht tegenover elkaar. Sommigen denken zelfs dat de Nederlandse samenleving uit elkaar zal vallen. In hun nieuwe boek Macht der gewoonte laten Jan Willem Duyvendak en Menno Hurenkamp zien dat we veel meer op elkaar lijken dan we denken. Ook in Rotterdam, een zogenoemde ‘superdiverse’ stad omdat geen enkele bevolkingsgroep meer dominant zou zijn. Maar als je goed kijkt lijken de verschillende bevolkingsgroepen veel op elkaar. Daardoor wordt ook ‘de gewone Rotterdammer’ minder ‘bedreigd’ dan wel gedacht.
Jan Willem Duyvendak is directeur van onderzoeksinstituut NIAS en hoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam
Menno Hurenkamp is journalist en universitair docent aan de Universiteit voor Humanistiek
Nederlands verzet – Clarice Gargard
In de mythe van Bulabanda konden tot slaaf gemaakten terugvliegen naar Afrika als ze geen zout aten en van de rotsen sprongen. Op Curaçao ontstond eind jaren zestig de opstand Trinta di Mei, waarbij het centrum van Willemstad werd verwoest met als aanleiding witte medewerkers van Shell die in betere omstandigheden werkten en meer betaald kregen dan de zwarte. In haar nieuwe documentaire Ga terug en haal het toont Clarice Gargard intense en belangrijke momenten uit de geschiedenis van het verzet tegen onderdrukking in het Caribisch gedeelte van het (voormalig) Nederlands koninkrijk. Kun je ook zonder nadruk op ’jouw groep’ verzet plegen? In hoeverre werken eeuwenlange machtsverhoudingen door in de denkpatronen van mensen die nu leven? Hoe staat het volgens kunstenaar/activist Malique Mohamud met het racisme in Rotterdam? De documentaire van Gargard wordt op 28 november om 22:15 uitgezonden door NPO 2 Doc.
Clarice Gargard is filmmaker, journalist en schrijver. Zij vertegenwoordigde Nederland als VN vrouwenvertegenwoordiger bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (2019), ze is mede-oprichter van het feministische journalistieke platform Lilith en het agentschap Lilith Agency https://www.lilithmag.nl/ en vervult diverse bestuursfuncties, waaronder bij het Prins Claus Fonds en Black Pride NL
Malique Mohamud is aanvoerder van het Rotterdamse collectief Concrete Blossom. Daarnaast is hij onderzoeker, ontwerper, hip-hop-futurist en oprichter van de Nite Shop, de ambassade van de superdiverse stad.
DJ Pepper
Nederlands enige echte sociologische DJ draait tussen de presentaties in de Grote Zaal funky hits en monumentaal onbekend werk uit de geschiedenis van de soul en funk. En aan het eind van de avond brengt hij de mensen bij elkaar en vallen alle verschillen weg, zie ook www.pepperandsoul.nl.
Boekentafel
Boekhandel v/h Van Gennep zal met een boekentafel aanwezig zijn en diverse auteurs zullen signeren.
De Nacht van de Sociologie wordt georganiseerd door Arminius, Sociologische Bril, ESSB, NIAS, Sociale Vraagstukken, UvA, ESSB en uitgeverij Boom.
- Meer informatie
Marjolein Kooistra, communicatie ESSB, 06 83676038, kooistra@essb.eur.nl