Nacht van de Sociologie

Eenzaamheid, gezelligheid, de kloof tussen laag en hoog, over het wij en ons. Rotterdamse sociologen van de Erasmus Universiteit schijnen hun licht over deze onderwerpen tijdens de eerste Nacht van de Sociologie op 22 november in debatcentrum Arminius. De Nacht van de Sociologie is een initiatief van socioloog dr. Mark van Ostaijen van de Erasmus Universiteit en is georganiseerd door o.a. Arminius, Rotterdam.

Tijdens de Nacht van de Sociologie zijn in drie zalen van Arminius een keur aan lezingen, debatten en theater te bezoeken. Diverse Rotterdamse sociologen werken er aan mee:
Pearl Dykstra ontkracht mythes rondom eenzaamheid. Mark van Ostaijen zet uiteen waarom ‘wij ons zijn’ en toont dat sociologisch denken niet voor bange mensen is. Jeroen van der Waal onderzoekt de kloof tussen lager en hoger opgeleiden. Samira van Bohemen gaat in gesprek met Petra Vethman, die recentelijk onderzoek heeft gedaan naar de typisch Nederlandse gezelligheid. Ook zijn Peter Scholten over Rotterdamse identiteit, Sjaak Braster voor een boekpresentatie en Gijs Custers als moderator van de partij. 

Maar er zijn deze avond nog veel meer sociologen aanwezig:

Jan Willem Duijvendak interviewt de Franse socioloog Nathalie Heinich, die in Nederland is vanwege de vertaling van haar veelgeprezen boek Wat identiteit niet is. Abram de Swaan en Willem Trommel bespreken de verzorgingsstaat en de Swaan’s nieuwe boek Tegen de vrouwen. Giselinde Kuipers verklaart de rol van humor in de maatschappij en Raoul Heertje onderzoekt hoe we elkaar beïnvloeden. Stephen Bouquin verklaart de ‘bullshitjobs’ en Fabian Dekker, Marcel Ham, Peter Achterberg en Jelle van der Meer vertellen meer over onzekere tijden.

Je kunt mee met de Rotterdamse stadssafari met Monique Kremer en Radboud Engbersen of in andermans huid kruipen met de VR-installatie van Critical Mass -  Met andere ogen.

Tickets en het uitgebreide programma (20.00-00.00 uur) zijn te vinden op de website van Arminius.

De bijdragen van de Rotterdamse sociologen op een rij:

Mythes rondom eenzaamheid – Pearl Dykstra

Kloppen de verhalen die de ronde doen over eenzaamheid eigenlijk wel allemaal? Zo zou eenzaamheid de laatste decennia zijn toegenomen en meer voorkomen in individualistische landen. Veel ouderen en alleenstaanden zouden er last van hebben, en een contactrijke omgeving zou de eenzaamheid verminderen. Over eenzaamheid bestaan veel vooroordelen en die helpen niet mee om dit probleem, waar 40% van de volwassen Nederlanders last van heeft, op de juiste wijze te benaderen en aan te pakken. Dykstra geeft een korte lezing en gaat in gesprek met het publiek.

Pearl Dykstra is hoogleraar Empirische Sociologie aan de Erasmus Universiteit en Deputy Chair, Group of Chief Scientific Advisors Cabinet of European Commissioners, die waakt over het wetenschappelijke gehalte van het Europese beleid.

De kloof – met Jeroen van der Waal

Ooit leefden in het verzuilde Nederland katholieken, protestanten en socialisten volledig langs elkaar heen met eigen scholen, sportverenigingen en politieke partijen. Tegenwoordig tekent een nieuwe kloof zich af: opleidingsniveau. Hoger opgeleiden trouwen niet met lager opgeleiden en voelen zich vaker thuis bij GroenLinks en D66, terwijl lager opgeleiden vaker PVV en SP stemmen. Hoogleraar Jeroen van der Waal onderzoekt vooral hoe de opleidingskloof zich manifesteert in politiek en gezondheid. Zo zijn lager opgeleiden veel wantrouwender ten opzichte van de politiek en leven zij beduidend korter, onder meer omdat zij afkeer hebben van de (gezondere) levensstijl van hoger opgeleiden. Hoe groot is de kloof tussen hoger en lager opgeleiden en wordt deze groter? Waar wordt deze kloof door veroorzaakt en wat kan er aan gedaan worden? Van der Waal geeft een korte lezing en gaat in gesprek met het publiek.

Jeroen van der Waal is hoogleraar stratificatiesociologie aan de Erasmus Universiteit. Hij kent de werelden van lager en hoger opgeleiden van binnenuit: hij werkte lange tijd op de binnenvaart en draaide ploegendiensten in de Rotterdamse haven.

Gezelligheid – Samira van Bohemen en Petra Vethman

De Nederlandse gezelligheid is uniek in de wereld, wordt beweerd. Het gevoel dat je hebt bij lange maaltijden met vrienden, Koningsdag, voetbalavonden of gewoon samen Netflixen op de bank. Maar wat is gezelligheid nu eigenlijk? Petra Vethman schreef Gezellig!, waarin zij op zoek gaat naar de typische Nederlandse gezelligheid in al zijn verschijningsvormen. Daarbij gaat ze ook in op de serieuze kant van gezelligheid: deze geeft ook scheidslijnen aan in de maatschappij. Cultureelsocioloog Samira van Bohemen doet onderzoek naar de maatschappelijke rol van plezier. Gespreksleiding: Fenneke Wekker. 

Petra Vethman studeerde culturele studies aan de Universiteit van Amsterdam, werkte als journalist, redacteur en chef redactie voor kranten en tijdschriften en is sinds 2011 adjunct-hoofdredacteur van JAN Magazine.

Samira van Bohemen is cultureelsocioloog en verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ze doet onderzoek naar de maatschappelijke rol van plezier, onder meer naar de ‘Red Hat Society’.

Wij zijn ons – Mark van Ostaijen

Mark van Ostaijen schreef Wij zijn ons, waarin hij het belang van sociologie voor het dagelijks leven laat zien. Burn-out, #metoo en het Feyenoord Legioen zijn immers sociale fenomenen. Met behulp van de grote denkers uit de geschiedenis van de sociologie verheldert van Ostaijen het dagelijks leven. Van Ostaijen zal betogen dat sociologisch denken niet voor bange mensen is.

Mark van Ostaijen is universitair docent bestuurssociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij publiceerde onder meer in Volkskrant, NRC Handelsblad en Trouw en is columnist voor Sociologie Magazine.