Back casting rollenspel

In deze werkvorm kruipen studenten in de huid van verschillende belanghebbenden uit een duurzame toekomst. Vanuit hun toegewezen rol, bijvoorbeeld als beleidsmaker, ondernemer of klimaatactivist, kijken ze terug naar vandaag. Dit terugredeneren vanaf een gewenste uitkomst wordt backcasting genoemd. Wat moet er volgens hun perspectief gebeuren om de gedeelde toekomstvisie werkelijkheid te maken? Deze aanpak combineert strategisch denken met empathie, systeemdenken en samenwerking.

Doel van de activiteit
Kennis uitwisselen | Vaardigheden oefenen | Reflecteren
Wanneer
Tijdens het lesmoment
Waar
Offline
Tijdsduur
> 60 minuten
Groepsgrootte
Small | Medium
Materialen

Pennen, stiften, markers, post its, papier

Stappenplan

Stap 1

Introductie van de rolplay-backcasting methode: Leg kort uit wat backcasting inhoudt en dat studenten dit nu gaan doen vanuit verschillende stakeholderrollen. Ze gaan zich verplaatsen in de toekomst vanuit verschillende perspectieven.

Stap 2

Presenteer de toekomstvisie: De docent schetst een gedeelde toekomstsituatie in 2040, bijvoorbeeld:

  • Nederland draait volledig op circulaire economie.
  • Alle nieuwe gebouwen zijn klimaatpositief.
  • De landbouw is regeneratief en biodiversiteit is hersteld.

Maak dit scenario beeldend (visueel, met voorbeelden of storytelling) om de verbeelding te prikkelen.

Stap 3

Toewijzen van rollen: Verdeel studenten in groepjes van 3–5 en wijs elk groepje een rol toe, zoals Beleidsmaker, Bedrijfsleider, Jongere/student, Milieuactivist, Wetenschapper, Boerenorganisatie, Burger/consument, etc.

Elke groep krijgt een korte rolomschrijving: Wat is voor deze stakeholder belangrijk? Waar liggen hun zorgen, waarden en belangen?

Stap 4

Backcasten vanuit het perspectief van de rol: De groepen kruipen in hun rol en redeneren terug vanaf het toekomstbeeld in 2040. Vanuit hun stakeholderperspectief bedenken ze welke acties, keuzes en ontwikkelingen hebben plaatsgevonden om dat toekomstbeeld mogelijk te maken. Ze verkennen welke belemmeringen overwonnen zijn, welke samenwerkingen zijn aangegaan en welke conflicten eventueel zijn ontstaan. Hun inzichten brengen ze visueel in kaart op een tijdlijn of in de vorm van een storyboard.

Stap 5

Presenteer en bespreek: Elk groepje presenteert zijn route naar 2040 en licht toe wat hun rol belangrijk vond. Stimuleer discussie tussen groepen: Waar zitten spanningen? Waar juist samenwerking?

Stap 6

Reflectie: Bespreek klassikaal of in tweetallen:

  • Wat verraste je in het perspectief van jouw rol?
  • Welke belangen zijn soms moeilijk te combineren?
  • Wat heb je geleerd over systeemverandering?

Variatie 1

Laat studenten hun eigen rol kiezen: Of laat ze een rol ‘trekken’ om verrassing en spreiding te bevorderen.

Variatie 2

Voeg een tussenfase toe in 2030: Vraag: waar stonden jullie halverwege? Welke successen of setbacks waren er al?

Variatie 3

Maak er een debat van: Laat rollen in gesprek gaan met elkaar over cruciale beslissingen in 2030.

Variatie 4

Je kunt studenten ook zonder rollen laten backcasten, zie uitleg hiervoor bij de werkvorm 'Starting with the end in mind'.

Laat studenten hun toekomstbeeld en tijdlijn digitaal uitwerken via Canva of Miro.

Rolkaarten of korte beschrijvingen (kunnen ook digitaal)

(Optioneel) materialen voor visualisatie: pennen, stiften, markers, post its

Grote vellen papier of digitale tools (zoals Miro, Canva of PowerPoint)

Je vindt hier suggesties voor tools en materialen bij deze werkvorm. Het is vaak mogelijk om andere tools te gebruiken. Wend je tot het Learning & Innovation team van je faculteit over de beschikbaarheid en het toepassen van online en offline tools.

Gebruik altijd (generatieve) AI-tools die AVG-conform zijn. Raadpleeg ook de gebruiksrichtlijnen voor Generatieve AI en de themapagina AI in het onderwijs. 

A digital clock indicating it is five minutes past five o’clock.

The Time Saver

Je kunt AI gebruiken om een op maat gemaakt toekomstbeeld te genereren met bijpassende rollen binnen het vakgebied van de studenten.

Zie AI-strategie 'The Time Saver' voor meer informatie en een stappenplan over hoe je dit toepast in de praktijk.

The Time Saver
Funded by the European Union NextGenerationEU logo

Vergelijk @count opleiding

  • @title

    • Tijdsduur: @duration
Vergelijk opleidingen