Lore Van Praag is universitair docent sociale ongelijkheid en diversiteit. Ze doet onderzoek naar gender, migratie en klimaatveranderingen. Dat zijn brede, maatschappelijke en actuele thema’s. ‘Ik vind het belangrijk om in mijn onderzoek alle stemmen te laten horen. Ook, of misschien juist, de onderbelichte stemmen, zoals het gender- en migratiedeel bij klimaatvraagstukken.’
Sinds september 2022 is Lore verbonden aan Erasmus Universiteit Rotterdam. ‘Mijn voornaamste focus is hoe mensen zelf kijken naar migratie – en in de meeste gevallen hun eigen migratie of die van hun familie. Daarom doe ik veel kwalitatief onderzoek, vaak interviews. Een van de interessante uitkomsten is dat dan zichtbaar wordt dat er vaak een connectie is tussen sociale ongelijkheid en klimaatmaatregelen. Klimaatmaatregelen zijn voornamelijk gericht op de witte middenklasse. Er zijn bijvoorbeeld subsidies voor zonnepanelen, maar in je sociale huurwoning kun je daar geen gebruik van maken. Bij het ontwikkelen van beleid wordt er gedacht vanuit cijfers en doelen, er wordt geen rekening gehouden met de waarden die de gebruiker belangrijk vindt, zoals religie.’
Kennis uit land van origine
In Rotterdam zijn veel initiatieven om duurzaam te leven. Als er van tevoren wordt bedacht wat de bewoners en gebruikers belangrijk vinden, kan een project succesvoller zijn. Denk aan het inkopen van zonnepanelen per wijk. Lore: ‘De bewoners met een migratieachtergrond doen mee als de investering geen winstoogmerk heeft, halal is. Als dat niet meegenomen wordt in zo’n wijkproject, wordt een grote groep bewoners uitgesloten. Mijn onderzoek maakt dat duidelijk.’
Migranten nemen veel kennis mee uit hun land van origine over klimaatadaptie en waterschaarste, ingegeven door de lokale situatie en door hun culturele achtergrond. Lore: ‘Vaak leefden ze dichter bij de natuur dan in een grote stad als Rotterdam mogelijk is. Ze kennen allerlei manieren om zuinig met water te zijn, maar kunnen die niet altijd toepassen, bijvoorbeeld omdat ze geen tuin hebben. Ook weten ze vaker wat de impact van klimaatveranderingen is op de leefomstandigheden van hun mensen.’
Maatschappelijke engagement
Van Praag hoopt dat studenten een kritische houding ontwikkelen tijdens hun studie. ‘Ik hoop dat ze een kritische houding aannemen als ze literatuur lezen, dat ze leren hoe ze onderzoek doen dat ze zelf ideeën ontwikkelen en leren hoe ze die kritisch kunnen bespreken. Ik hoop ook dat ze academische en sociologische inzichten toepassen in hun dagelijks leven en in hun toekomst. Daarmee bedoel ik dat ze een toepassing zoeken voor abstracte concepten. Studenten leren bijvoorbeeld wat de theorieën zijn die Max Weber of Karl Marx hebben bedacht. Ik hoop dat ze zien en begrijpen op welke manier ze die visie op de Rotterdamse samenleving kunnen leggen. En dat ze vervolgens met al die kennis in hun achterhoofd de samenleving beter willen maken. Dat ze bij het opstellen van klimaatplannen de beleidsaanbevelingen op zo’n manier formuleren dat alle politieke groepen er mee kunnen werken, bijvoorbeeld door de voor- en nadelen op te sommen of gestandaardiseerde testen in te voeren."
Sectorgelden
De aanstelling van Lore komt voort uit de zogenaamde sectorgelden. Dit is geld dat de minister van Onderwijs structureel ter beschikking stelt om het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek te verbeteren. Met deze investering wil de minister ook dat de samenwerking tussen en binnen universiteiten wordt gestimuleerd. Lore: ‘Ik kijk er naar uit om met collega’s samen te werken. Bijvoorbeeld om interdisciplinair onderzoek te doen naar duurzaamheid, migratie en uitsluiting.’
Een onderzoek waar Lore al met verschillende Europese partners onderzoek doet, is het ReIncluGen-project. Er wordt onderzocht hoe genderemancipatie en inclusie bevorderd kan worden, met specifieke aandacht voor migrantenvrouwen en -meisjes. Ook hier probeert Lore het onzichtbare zichtbaar te maken. Ze vragen vrouwen om foto’s te maken van activiteiten die ze voor een buurt doen, bijvoorbeeld het smeren van boterhammen voor schoolgaande kinderen die anders zonder ontbijt naar school gaan. Door de foto’s tentoon te stellen worden de activiteiten en de vrouwen letterlijk zichtbaar gemaakt. Het is ook een manier om een databank van best practices op te bouwen. Een databank waar ook activiteiten in opgenomen worden die niet formeel aangemeld zijn, waar geen subsidietraject aan verbonden is en waar geen formele evaluaties noodzakelijk zijn. ‘De bedoeling is dat organisaties elkaar inspireren. Extra mooi is dat dit voor verschillende thema’s interessant is. De bijdrage van vrouwen kan in een milieuverhaal passen, want vrouwen gaan over het algemeen anders om met natuur dan mannen. Zo wordt de gendercomponent uitgelicht. En laten we meer stemmen klinken.’
‘Dat maatschappelijke engagement spreekt mij aan’, zegt Lore. ‘Alles wat leidt tot meer diversiteit juich ik toe. Ik wil dat het wetenschappelijk discours gevoerd wordt én ik wil dat beleid op alle mensen afgestemd wordt.’
- Onderzoeker
- Meer informatie
Dit interview maakt onderdeel uit van Spark. Met deze interviews willen we aandacht geven aan de positieve impact die het onderwijs en onderzoek van de facuteit hebben op de samenleving. De verhalen in Spark geven een inkijkje in waar ESSB-studenten, alumni, medewerkers en onderzoekers warm van worden.