Steeds meer werknemers herkennen het gevoel: “Waar doe ik het eigenlijk voor?” Hoewel ze elke dag hard werken, knaagt er iets. Heeft mijn werk betekenis? Draagt het ergens aan bij? Of is het – zoals antropoloog David Graeber het ooit scherp formuleerde – eigenlijk een “bullsh*t job”?
Dat gevoel van zinloosheid is geen kleinigheid. Het raakt direct aan de waardigheid van mensen. Want hoe kun je met trots spreken over je werk als je diep van binnen vermoedt dat het er eigenlijk niet toe doet?
Deze vraag staat centraal in ons nieuwe onderzoek.
Waarom dit onderzoek nodig is
Graebers werk riep veel herkenning op. Receptiemedewerkers die nooit bezoekers ontvangen, kwaliteitszorg-analisten die checklijsten invullen waar niemand naar kijkt, professionals die vooral bezig zijn taken te rechtvaardigen waarvan ze de noodzaak zelf ook niet zien. Zulke voorbeelden roepen één belangrijke vraag op: hoe kan werk nog een bron van waardigheid zijn als je het gevoel hebt dat het eigenlijk geen betekenis heeft?
Er bestaan meerdere kwantitatieve studies naar dit onderwerp, maar die moeten het doen met beperkte, historische data. Tevens bevat die data biedt geen inzicht in waardigheid en zingeving. Daarom blijven die onderzoeken steken in meer oppervlakkige verklaringen. Ze kijken vooral naar baan- en organisatiekenmerken: autonomie, teamwork, sector, managementkwaliteit. Maar betekenisvol werk gaat over meer dan dat. Het gaat over persoonlijke zingeving: Draagt mijn werk ergens aan bij? Wordt mijn bijdrage gezien? Ben ik onderdeel van een groter verhaal?
Daarom is nieuw, diepgravend onderzoek nodig.
Wat dit onderzoek anders maakt
Ons onderzoek maakt gebruik van Q-methodologie, een mixed-methods benadering die juist heel geschikt is voor thema’s als werkbeleving, waardigheid en zingeving. Deze methode:
- Zoomt in op het echte werk van echte werknemers
Niet de functietitel staat centraal, maar hoe iemand zijn eigen werk ervaart. - Geeft ruimte aan alle mogelijke verklaringen
Niet alleen organisatiekenmerken, maar ook existentiële, morele en sociale factoren. - Laat zien welke oorzaken het zwaarst wegen
Door deelnemers stellingen te laten rangschikken, wordt duidelijk welke factoren écht bepalend zijn.
In de praktijk betekent dit dat deelnemers stellingen krijgen over hun werk en hun gevoel van betekenis — bijvoorbeeld of hun bijdrage zichtbaar is, of het werk maatschappelijke impact heeft, of promotiekansen eerlijk verdeeld zijn. Die rangschikking lichten ze vervolgens toe in een gesprek. Het resultaat: een rijk en genuanceerd beeld van wat werk zinvol of juist betekenisloos maakt.
Wat levert het onderzoek op?
Het eindproduct wordt een uitgebreid onderzoeksrapport dat:
- inzicht geeft in de verschillende patronen van ervaren werkzinloosheid
- de bestaande wetenschappelijke literatuur samenvat
- concrete aanbevelingen biedt voor bedrijven
- richting geeft aan toekomstig onderzoek
Het rapport helpt organisaties begrijpen wat betekenisvol werk maakt — en vooral: wat werknemers nodig hebben om hun waardigheid en betrokkenheid terug te vinden.
Waarom dit ertoe doet
Werk is meer dan een inkomen. Het is een plek waar mensen waarde willen toevoegen, en waarde willen ervaren. Een baan die betekenisloos voelt, doet iets met je als mens. Door beter te begrijpen hoe dat gevoel ontstaat en wat eraan ten grondslag ligt, kunnen organisaties én de samenleving stappen zetten naar werk dat wél vervullend en waardig is.
Daar is dit onderzoek voor bedoeld. En dat maakt het relevanter dan ooit.
- Gerelateerde content
- Gerelateerde opleiding
