Der Stein des Weisen

De Erasmus Universiteit Rotterdam heeft er op de vernieuwde campus Woudestein een groot buitenkunstwerk bij. 'Der Stein des Weisen' van Kathrin Schlegel werd officieel onthuld door collegevoorzitter Kristel Baele in aanwezigheid van de kunstenaar.

Foto: 'Der Stein des Weisen', Kathrin Schlegel / Q.R.J. van Dijk

Het kunstwerk 'Der Stein des Weisen' van Kathrin Schlegel is een hedendaags ensemble. De kunstenaar brengt de zeventiende-eeuwse hardstenen sokkel van Hendrick de Keysers Erasmusbeeld samen met een monumentale hoogglans gepolijste RVS sculptuur in een vorm tussen spreek- en gedachtewolk in. De titel 'Der Stein des Weisen' verwijst naar zowel de sokkel, de steen van de wijze wetenschapper, als naar het legendarische alchemistische element dat onedele metalen zou kunnen transformeren in edelmetalen, lapis philosophorum. De zoektocht naar dit onmogelijke element staat traditioneel symbool voor de menselijke hang naar materiële rijkdom, maar ook naar kennis en verlichting.

Nieuwe bestemming voor voetstuk

Voor zover bekend is het beeld van Erasmus van Hendrick de Keyser uit 1622 het eerste bronzen standbeeld van een niet-aristocratisch persoon in de Lage Landen. Het standbeeld en de sokkel waarop deze eeuwenlang prijkte werden in 1963 van elkaar gescheiden. Met nieuwe sokkel werd de bronzen Erasmus op het Grotekerkplein geplaatst en in 1972 tot monument verklaard. De voormalige drager van het Erasmusbeeld vond in 1965 een onderkomen op het schoolplein van het Erasmiaans Gymnasium.

Onttrokken aan het publieke oog dreigde het zeventiende-eeuwse artefact, waarop de afdruk van het standbeeld nog altijd zichtbaar is, in vergetelheid te raken. Door het verweesde voetstuk deel te maken van een nieuw kunstwerk wordt vanuit een hedendaags perspectief gereflecteerd op de bewogen geschiedenis van de sokkel die de steen met zich meedraagt en op de visies op Erasmus die deze vertegenwoordigt. Binnen dit transhistorische kunstwerk wordt deze als betekenisdrager voor de toekomst en voor een mogelijke hereniging van dit voetstuk met het originele beeld in een museale context bewaard in een glazen behuizing. 

Versmelting met de omgeving

De monumentale sculptuur die als baken voor de sokkel fungeert, refereert in haar vorm aan het omgevingskunstwerk van Hans Petri uit 1969. Dit kunstwerk, dat liefkozend 'de eieren' werd genoemd, moest wijken voor de vernieuwing van campus Woudestein. Petri maakte de ronde vormen destijds als contrast en stil protest tegen de strakke, hoekige geometrie van de bebouwing. Daarentegen versmelt de monumentale spreek/gedachtewolk door het spiegelende materiaal met de campusomgeving. Beschouwers zien zichzelf terug terwijl zij denkbeeldig in de voetsporen van Erasmus treden en worden daarmee uitgedaagd een eigen positie in te nemen ten opzichte van heden, verleden en wat nog in de toekomst besloten ligt.

Opdrachtgever

Het kunstwerk werd gerealiseerd in het kader van de grootschalige vernieuwing van campus Woudestein in opdracht van de Erasmus Universiteit Rotterdam. 'Der Stein des Weisen' is mede mogelijk gemaakt door de genereuze financiële bijdrage van het Mondriaan Fonds.