In 2022 won dr. Yosha Wijngaarden de Boekman Dissertatieprijs voor haar proefschrift getiteld 'Spaces of co-working: situating innovation in the creative industries'. Nu vormt haar bekroonde proefschrift de inspiratie voor de decembereditie van het Boekman magazine. Haar openingsartikel voor het magazine bouwt voort op haar eerdere onderzoek naar creatieve broedplaatsen door verschillende werkvormen en motivaties te onderzoeken. Welke factoren beïnvloeden beslissingen om met anderen samen te werken? Is het de mogelijkheid om van collega's te leren of zelfs de 'coolness' van een werkomgeving?
Een mozaïek van samenwerking
Individualisme lijkt een terugkerend thema te zijn binnen de creatieve sector. Niet alleen zien creatieve makers autonomie en zelfexpressie vaak als een kernaspect van hun werk, deze groep bevindt zich ook in een werkomgeving met veel concurrentie en onregelmatig werk. Zoals Yosha uitlegt, kan het echter voorbarig zijn om deze groep meteen de starving artist troop toe te schrijven. Er is namelijk een mozaïek van samenwerkingsvormen voor makers om te overleven. De samenwerkingsinitiatieven hebben vaak een duidelijk doel: risico's spreiden, macht vergroten en de algehele precariteit verminderen.
Samen werken of zoals Yosha opmerkt "werken in de nabijheid van anderen" kan een voorbeeld zijn van kunstenaars die een sterk gevoel van gemeenschappelijkheid laten zien. Velen van ons zijn wellicht bekend met de verschillende vormen waarin samen werken zich kan manifesteren, van de bekende co-working spaces tot scènes en creatieve kringen.
Surrogaat collegialiteit, inspiratie & coolness
In haar proefschrift onderzocht Yosha de kennisuitwisseling tussen makers in deze creatieve broedplaatsen. Uit meer dan 60 interviews met creatieve makers bleek dat samen werken niet alleen werd gezien als een efficiënte manier om kosten te besparen, maar ook een gevoel van surrogaat collegialiteit kan bieden. In deze omgeving kunnen makers de mogelijkheid vinden om strategische en praktische kennis uit te wisselen met gelijkgestemden.
Inspiratie opdoen, legt Yosha uit, zou ook een van de voordelen van het samen werken kunnen zijn. Zo ontdekte ze dat het gepassioneerd aan het werk zien van makers soortgelijke gevoelens van passie kan opwekken bij andere creatieve werkers, wat dan weer kan leiden tot meer inspiratie.
Samen werken in de buurt van anderen kan zelfs symbolische waarde hebben in de vorm van reputatie. Yosha constateerde dat creatievelingen bij het kiezen van een werkplek vaak kijken naar hoe ze kunnen profiteren van de interactie met anderen én naar de gemeten 'coolness' van de ruimte.
De verschillende mogelijkheden, zo stelt Yosha, binnen samen werken en samenwerken- in bijvoorbeeld coöperaties, broedplaatsen, Broodfondsen of informele netwerken – is niet alleen een individueel copingmechanisme, maar heeft daarnaast ook potentieel voor bredere transformaties binnen de creative industrie.
- Onderzoeker
- Meer informatie
Nieuwsgierig om meer te leren? Lees het volledige artikel hier.
Samen met ESHCC-collega's dr. Ellen Loots en dr. Carolina Dalla Chiesa schreef Yosha een bijkomend artikel over samenwerken in de financiering van kunst en cultuur, waarin zij reflecteren op het mixen van financieringsvormen. Ook dit artikel is te vinden in de nieuwste uitgave van Tijdschrift Boekman.