Hoe werk je als universiteit nu echt samen met de maatschappij? Hoe pakken onze internationale collega’s dat aan? En wat kunnen wij daarvan leren? Om een antwoord te vinden op deze en nog veel meer vragen rondom het thema ‘the civic university’, bezochten zeventien trainees van het traineeprogramma van de Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Universiteit (LDE) verschillende universiteiten in Finland. Vol inspiratie keerden zij terug naar Nederland.
Multidisciplinariteit als toverwoord
"De eerste dag van het werkbezoek aan Helsinki stond in het teken van Aalto University. Marttu Jerkku leidde ons rond in de Aalto Design Factory, een interdisciplinaire product design en learning ‘hub’ die studenten, docenten, onderzoekers en het bedrijfsleven bij elkaar brengt. Het doel van deze hub is om een cultuur van samenwerking te creëren tussen studenten onderling, maar ook tussen de universiteit en het bedrijfsleven. Het is een uitdaging om mensen met verschillende achtergronden goed met elkaar te laten communiceren. Aalto Design Factory probeert hierin te faciliteren en zo interdisciplinaire educatie te bevorderen.
’The biggest impact we have is via our educational programs. We learn our students to ask the right questions now and later in life’.
Daarna werden we warm onthaald in het hoofdgebouw van Aalto University door Hannu Seristö, 'vice-president of knowledge exchange'. Hier bespraken we het profiel van Aalto als universiteit en de rol van de universiteit gelinkt aan de stad. De missie? 'Strengthening Finland’s innovation capability.' Dit wordt onder andere bereikt door studieprogramma’s flexibeler in te richten zodat er ruimte is voor innovatie. Projectgebaseerd leren stimuleert hierbij de multidisciplinariteit van het onderwijs, en bereidt studenten voor op de ‘echte wereld’. Waarom zou je studenten tijdens hun opleiding van elkaar scheiden, als ze later met elkaar moeten samenwerken? Dan kun je ze hier beter goed op voorbereiden! Aldus Hannu.’ – Nadia Teunissen.
Herding professors is like herding cats
"Op de tweede dag hadden we een lange treinreis voor de boeg. Eenmaal aangekomen bij Tampere University. Daar gaf professor Pertti Haapala ons een kijkje in de geschiedenis van de universiteit. De universiteit werd opgericht door de arbeidersklasse om ‘civil servants’ en journalisten op te leiden, hierdoor werd de universiteit lang als ‘second class’ of zelfs de ‘rode’ universiteit gezien. Sinds 1 januari 2019 zijn ze gefuseerd met de Technische Universiteit van Tampere om multidisciplinariteit te bevorderen en een grotere impact te kunnen hebben op de samenleving door samen te werken aan projecten.
Ook spraken we met professor Markku Sotarauta, dé expert op het gebied van het thema van de reis: ‘the place of civic universities in society’. Tijdens deze uitgebreide discussie kwamen veel relevante onderwerpen over het verbinden van de universiteit met de stad aan bod, waarbij ook de soms moeizame interne samenwerking tussen academische en ondersteunende medewerkers van universiteiten ter sprake kwam. Sotarauta zei: ‘herding professors is like herding cats’ – om samen een verandering in gang te zetten zijn interesse, begrip en motivatie essentieel.’ – Julia Kaumann
Een broedplaats van innovatie en verbinding
"De laatste dag waren we te gast bij de University of Helsinki. Daar hadden we een discussie over de toekomst van de universiteit en brachten we een bezoek aan de Helsinki Think Corner. Vanuit twee verschillende perspectieven bespraken we civic engagement.
Jaakko Kurhila, Chief Digitalisation Officer, gaf inzicht in de kernstructuur van de universiteit die academische vrijheid ondersteunt en studenten uiteindelijk opleidt tot onderzoekers. Het belang van het waarderen en onderwijzen van ‘uitstromers’, die we op talloze plekken in de maatschappij terugvinden, en het verkennen van poreuze grenzen tussen de maatschappij en de universiteit waren verrassende perspectieven. Hoe ga je van strategie naar implementatie? Je praat en hoopt op het beste! Hoe werk je samen met de maatschappij? Door richtinggevende strategie en bottom-up drijfveren. Hoe meet je impact? Niet! Samenwerking vindt plaats via persoonlijke contacten, betekenisvol voor partner en onderzoeker. Jaakko wist onze vragen goed te beantwoorden.
Bij de Helsinki Think Corner werden we ondergedompeld in het faciliteren van co-creatie en ondernemerschap. De prachtige locatie was net zo inspirerend als de sprekers. Met vele evenementen per jaar waar onderzoekers, studenten, burgers en bedrijven elkaar ontmoeten en samen co-creëren is de Think Corner een broedplaats voor innovatie en verbinding: de woonkamer van de universiteit. Een mooie plek om onze reis te beëindigen!’ – Sascha Bol
Mensen met passie maken het verschil
‘Dat is de kern van wat we uit Finland meenemen. Na drie bomvolle dagen met sprekers uit verschillende lagen, takken en afdelingen binnen verschillende universiteiten blijkt dat we opvallend veel gemeen hebben met elkaar. De obstakels en uitdagingen die we zijn tegengekomen zijn ook in Nederland herkenbaar. En dat is mooi, want dat betekent dat we ook wat kunnen met de interessante initiatieven die we hebben gezien. Er zijn veel mensen bezig met ongelofelijk mooie initiatieven die universiteit en samenleving echt meer verbinden. Het is niet makkelijk, maar je moet het gewoon doen. Dan kan er veel meer dan je denkt.
We hebben het gehad over onze rol als young professional en dat het eigenlijk altijd gaat om gemotiveerde personen die een verschil willen maken. Nu gaan we weer terug onze universiteiten in, om onze inspiratie te delen met de doeners en de beslissers van onze eigen instellingen. Wil je ook meer weten (of meer doen?) schroom niet om contact op te nemen! We gaan graag met je in gesprek.’ – Maaike Spuij
Leiden-Delft-Erasmus
De Universiteit Leiden, de Technische Universiteit Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam werken al jaren samen op het gebied van onderzoek, onderwijs en valorisatie. In 2012 is deze samenwerking geformaliseerd in een strategische alliantie: Leiden-Delft-Erasmus (LDE). Sinds 2014 is hieruit onder andere het gezamenlijke LDE-traineeship voortgekomen. In dit tweejarige traineeship werken young professionals steeds een jaar lang bij een van de faculteiten of ondersteunende diensten van een van de universiteiten. Naast de werkzaamheden wordt een trainingsprogramma verzorgd waarin de trainees les krijgen in onder andere projectmanagement en worden begeleid op het gebied van persoonlijke ontwikkeling aan het begin van hun carrière.
Fotografie: Pim Overgaauw | Redactie: Lyonne van Gaalen