Hoe laten immigranten van zich horen op sociale media? Dat onderzocht Daniela Jaramillo-Dent (Erasmus School of History, Culture and Communication) in haar proefschrift. Immigranten gebruiken sociale media om stereotypen en vooroordelen te ontkrachten, zo laat haar onderzoek zien. Ook blijken ze erg vindingrijk in het luchtig verpakken van politieke boodschappen. Toch hebben veel immigranten te maken met censuur door TikTok en Instagram.
TikTok staat bekend om de speelse filmpjes met dansjes of waarin liedjes gelipsynct worden. Maar posts zijn lang niet altijd even luchtig. Daniela Jaramillo-Dent onderzocht wat er gezegd wordt over immigratie op TikTok en Instagram en hoe immigranten zich uiten op deze platforms. Bijvoorbeeld om bestaande vooroordelen en stereotypen te ontkrachten. "Er is een rapnummer op TikTok dat duizenden keren is gebruikt door Latino's die naar Spanje zijn verhuisd. Het gaat zoiets als: 'Immigranten komen niet om jullie banen af te pakken. Ze komen om de banen te nemen die jullie niet willen'. Sommige liedjes worden keer op keer gebruikt en daarom noem ik ze de soundtrack van de migratie."
Immigranten hebben een stem
Ze deed onderzoek naar Latino-immigranten die naar Spanje of de Verenigde Staten verhuisden. Jaramillo-Dent komt uit Ecuador en woonde tijdens haar PhD in Spanje. Deze achtergrond maakte dat zij zich beter kon verplaatsen in de ervaringen van migranten. Uit haar onderzoek blijkt dat migranten niet bang zijn om content te creëren en tegen veelgehoorde vooroordelen in te gaan. "Ik vond een hoge mate van geletterdheid op sociale media. Dit is op zichzelf al interessant. Eerder onderzoek beweerde dat immigranten geen stem hebben en dat ze niet gehoord worden. Maar mijn proefschrift laat zien dat ze zeer strategisch en vindingrijk zijn op sociale media."
Actief zijn op sociale media is niet zonder risico. Sommige immigranten zijn ongedocumenteerd of zitten in een asielprocedure. Zowel de VS als Spanje hebben wetten die overheden toestaan de sociale media van mensen te doorzoeken. In de VS moet je als onderdeel van de visumaanvraag je sociale mediaprofielen delen. "Als je kritiek uit, ga je in feite in tegen het land dat je asiel moet geven. Ook gaan sociale media vaak over het delen van je beste kant. Sommige immigranten kunnen hun asielaanvraag op het spel zetten door bepaalde inhoud te plaatsen, omdat hun behoefte aan asiel in twijfel kan worden getrokken."
Vermommen van politieke boodschappen
Ze vond ook posts die tegen de richtlijnen van platforms ingaan. Zo posten sommige immigranten over hoe je als toerist het land kan binnenkomen. “Maar ook het bespreken van ervaringen van ernstige discriminatie mag niet. TikTok wil dat content luchtig en leuk is. Ze faciliteren liever geen zware onderwerpen. Ik heb gemerkt dat immigranten heel vindingrijk worden in het aanpassen aan het lichte format. Het ziet er leuk uit, maar hun post verhult een politieke boodschap. Dat is de enige manier om niet verbannen te worden", legt ze uit.
Om gegevens te verzamelen bracht de onderzoekster uren door op TikTok en Instagram om relevante content te vinden. Alleen al op TikTok vond ze 53 gebruikers. Ook hield ze diepte-interviews met influencers met een migratieachtergrond over hoe ze zichtbaar worden en hoe ze omgaan met censuur en moderatie. Ze sprak met een influencer met bijna een miljoen volgers in de VS die opkomt voor rechten voor Mexicaanse en Latijns-Amerikaanse immigranten. "Hij gaat daadwerkelijk de confrontatie aan met mensen die bij de grenscontrole werken en deelt hoe je er bij de grenscontroles niet wordt uitgepikt. Het platform zegt dat hij illegale activiteiten verricht en hij is al vele malen verbannen. Hij maakt daarom voortdurend nieuwe profielen aan om inhoud te kunnen delen."
Censuur en geblokkeerde accounts
Jaramillo-Dent ziet dat immigranten vaak worden gezien als een homogene groep. In werkelijkheid zijn ze een zeer diverse groep met verschillende ideeën en overtuigingen, ook als het gaat om het migratiedebat. Zo was een van haar geïnterviewden een Mexicaanse immigranten influencer die Trump steunde en in Texas woont. Op sociale media is zij zeer kritisch over migratie. Haar onderzoek laat zien dat alle immigranten te maken kregen met censuur of geblokkeerde accounts, ongeacht hun ideologische profiel. "Volgens de makers die ik interviewde lijkt het niet uit te maken wat je zegt. Immigrant zijn betekent dat je te maken krijgt met conflicten met het platform", zegt ze.
Toen ze in 2019 aan haar onderzoek begon was er nog maar weinig onderzoek naar hoe migratie wordt besproken op visuele sociale media als TikTok en Instagram. De moeilijkheid bij het bestuderen van sociale media is dat het landschap voortdurend verandert. Een platform kan met een nieuw format komen en TikTok zou in de toekomst zelfs verboden kunnen worden. "Dat is de realiteit van internetstudies. Toch is het belangrijk om nieuwe fenomenen te bestuderen. Voor jongeren zijn platforms als TikTok en Instagram nu de belangrijkste bron van nieuws. Sommigen gebruiken het zelfs als zoekmachine."
- Promovendus
- Meer informatie
Verdediging
Daniela Jaramillo Dent verdedigde op donderdag 15 december haar proefschrift 'Platformed Migrant Narratives: Mediated (self)representations of migration on social media'.