In een wereld waarin digitale media en musea de primaire bronnen van historische kennis lijken te zijn, biedt het werk van Dr. Lise Zurné, onderzoeker aan de Erasmus School of History, Culture & Communication, een vernieuwend perspectief op hoe we geschiedenis kunnen beleven en begrijpen. Lise promoveerde eind 2023 op het onderwerp 'historical re-enactment' en was afgelopen Paasweekend te gast bij Villa VdV op NPO Radio 1 om de grens tussen fantasie en werkelijkheid binnen re-enactment toe te lichten.
Tijdens haar promotieonderzoek onderzocht Zurné waarom mensen deelnemen aan re-enactments en welke rol deze activiteiten spelen in het bevorderen van historische kennis en inzicht. Tijdens haar casestudies binnen haar onderzoek volgde Lise re-enactmentgroepen die gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog en de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog naspelen. Ze deed ook zelf mee om zich goed te kunnen inleven in de mensen die het verleden naspelen.
Bekijk het interview op NPO Radio 1
Diepgaande geschiedenisbeleving
Re-enactments, waarbij historische gebeurtenissen worden nagespeeld, zijn meer dan alleen maar "soldaatje spelen", zoals vaak wordt verondersteld. Deelnemers zoals de leden van de 277. Volks-Grenadier-Division, een re-enactmentgroep die Duitse luchtafweereenheden uit de Tweede Wereldoorlog, streven naar een zo authentiek mogelijke weergave van het verleden. Dit omvat het dragen van historische uniformen, het gebruiken van gereconstrueerde wapens en het naspelen van militaire manoeuvres.
Zurné benadrukt dat deze activiteiten niet alleen voor entertainment zijn, maar ook een krachtige vorm van leren en ervaren bieden. Uit het nadoen van militaire manoeuvres zeggen re-enactors kennis op te halen die ze elders niet vinden, bijvoorbeeld hoe het voelt om een mars van dertig kilometer te maken met een helm op. “Re-enactment is een vorm van geschiedenis die je lichamelijk kunt ervaren en waarin iedereen die meedoet iets van zeggenschap heeft,” zegt Zurné.
Een breder perspectief op geschiedenis
Het onderzoek van. Zurné toont ook aan dat re-enactmentgroepen vaak moeten navigeren door complexe sociale en politieke percepties. Hoewel de keuze om Duitse soldaten na te spelen soms kritiek oproept, benadrukken de deelnemers het belang van historische nauwkeurigheid en educatie. Ze streven ernaar om een genuanceerd beeld van het verleden te presenteren, waarbij ze de menselijke kant willen belichten.
In haar onderzoek merkt Zurné op dat deze activiteiten zelfs kunnen bijdragen aan de emancipatie van bepaalde groepen binnen de re-enactmentgemeenschap. Vrouwen spelen bijvoorbeeld een actieve rol in het naspelen van historische gebeurtenissen, waarmee ze traditionele genderrollen doorbreken en het publiek een breder beeld van de geschiedenis bieden. Toch is re-enactment volgens Zurné uiteindelijk bovenal een hobby die plezier moet opleveren. “Soms denk ik” re-enactment is eigenlijk gewoon scouting, maar dan met de regels van de geschiedenis.”
- Onderzoeker
- Gerelateerde content
