Vrijdag 5 april 2024 aanvaardt prof. dr. Jacco van Sterkenburg zijn bijzondere leerstoel ‘Race, Inclusion and Communication, specifically in relation to Football and Media’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. De leerstoel is tot stand gekomen uit een unieke samenwerking tussen Erasmus School of History, Culture and Communication (ESHCC) en drie voetbalorganisaties: anti-discriminatieorganisatie Fare, voetballersvakbond FIFPRO en de Europese voetbalbond UEFA.
De samenwerking met Fare, FIFPRO en UEFA heeft als doel het aanpakken van grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van racisme en inclusie in voetbal en media, maar zelfs in de bredere voetbalindustrie. Die uitdaging gaat Jacco samen met PhD-kandidaat Palesa Mashigo en andere collega’s aan op vier thema’s: voetballeiderschap, racisme onder voetballers, online racisme en racisme in amateurvoetbal.
Racisme in voetbal op televisie
Tijdens zijn oratie behandelt Jacco de expliciete, maar vooral impliciete en institutionele vormen van racisme in het voetbal. Zo maken voetbalcommentatoren en het media-publiek nog vrij vaak gebruik van traditionele raciaal-etnische stereotyperingen. Dat blijkt uit onderzoek naar betekenisgeving aan huidskleur en etniciteit in mannenvoetbal op televisie in vier Europese landen waarvoor Jacco een NWO Vidi-beurs heeft ontvangen. Dat doet hij samen met promovendi Arne van Lienden (inmiddels gepromoveerd) en Carmen Longas Luque. Hij maakt daarbij graag de link met het onderwijs en laat regelmatig masterstudenten of stagiairs meelopen, om ze bekend te maken met dit type onderzoek.
Witte mannen in machtsposities
Verder behandelt Jacco het gebrek aan raciaal-etnische diversiteit en genderdiversiteit onder mensen op machtsposities binnen de voetbalindustrie, bijvoorbeeld bestuurders en coaches. Hij bespreekt bijvoorbeeld mechanismen die hierbij een rol spelen en waarom veel voetbalbesturen vooral witte, mannelijke bolwerken blijven. Ook geeft hij weer hoe leiders in voetbal in Europa nu eigenlijk zelf aankijken tegen racisme.
Een gebrek aan zelfreflectie
Daarbij komt hij direct bij een van de punten op zijn toekomstige onderzoeksagenda uit: zelfreflectie. Jacco zoekt naar nieuwe manieren om zelfreflectie te verhogen bij sportjournalisten en hooggeplaatste mensen uit het Europese profvoetbal. Uit onderzoek blijkt namelijk dat zelfreflectie bij mensen op deze posities nog vaak te wensen over laat als het gaat om impliciet racisme, stereotyperingen en institutioneel racisme.
De rol van huidskleur en etniciteit in gaming
Een ander onderwerp binnen zijn toekomstige onderzoeksplannen is voetbalgames. Games als EA Sports FC zijn heel populair onder jongeren en Jacco wil meer onderzoek doen naar hoe deze recreatieve gaming wordt beleefd. Hoe worden voetballers bijvoorbeeld beoordeeld door de datareviewers van EA en hoe gaan gamers daarmee om: welke spelers kiezen ze en waarom, en hoe spelen huidskleur en etniciteit daarin mogelijk een rol? Daarnaast staat de ervaring van voetballers zelf op de agenda. Hoe ervaren mannen en vrouwen van kleur in het professionele voetbal en het amateurvoetbal racisme en discriminatie?
Een inclusievere cultuur en maatschappij
Jacco’s bijzondere leerstoel treft een scala aan onderwerpen dat sport en media overstijgt. Zo hebben racisme en inclusie invloed op het dagelijks leven van veel mensen. Dit onderzoek zal bijdragen aan theorievorming en met de resultaten kunnen de voetbalindustrie en de media werken naar een inclusievere cultuur. Hopelijk kan dat leiden dat tot een bredere maatschappelijke bewustwording en daarmee een inclusievere maatschappij.
- Professor
- Gerelateerde content
