Overal in Europa gaan jongeren de straat op om te protesteren voor actie tegen klimaatverandering. Maar volgens universitair hoofddocent dr. Payal Arora gaat het eigenlijk om iets anders, zo schrijft ze in een opiniestuk. 'Waar dit écht over gaat, is het ondermijnen van de onderwijsinstellingen en de norm van scholing als een onbetwistbare routine in het dagelijks leven van de jeugd.’
Terwijl duizenden Nederlandse scholieren donderdag in Den Haag de straat op gaan om actie te ondernemen tegen klimaatverandering, is er veel discussie over dit onderwerp. Dat loopt uiteen van angst voor het goedpraten van spijbelen tot en met het vieren van deze David/Goliath-machtsstrijd tussen jongeren en de politieke krachten in onze samenleving.
De media spelen op veilig en bieden meerdere ‘frames’ op deze jonge mensen die protesteren tegen de ontoereikende maatregelen die door de overheid worden genomen. Neem bijvoorbeeld de Zweedse activist Gretha en hoe de media haar uitbeelden. Dat gebeurt op een manier die zorgt voor bewondering, maar tegelijkertijd benadrukken media hoe zij niet de norm is omdat ze het Asperger-syndroom heeft. Dit ‘op veilig spelen’ is typisch voor de media van vandaag, die hun leiderschap en geloofwaardigheid in de ogen van het publiek lijken te verliezen.
Dus laten we goed kijken naar wat hier eigenlijk de grote zorgen zijn. Gaat het eigenlijk wel over jonge mensen die protesteren tegen de regering om krachtiger actie te ondernemen om zo ons klimaat te beschermen? Niet echt.
In de liberaal-democratische samenlevingen is het vrij gebruikelijk en bijna een overgangsrite voor jongeren om zichzelf te uiten en verder te kijken dan hun eigenbelang. In feite kunnen ouders zelfs opgelucht zijn dat hun kinderen, door de straat op te gaan, het beeld logenstraffen dat de nieuwe generaties een naar binnen gekeerde, asociale en narcistische soort zijn. Ouders kunnen zichzelf zelfs een klein schouderklopje geven omdat ze een kind met een burgerzin hebben gevormd.
Ondermijnen van onderwijsinstellingen
Waar dit écht over gaat, is het ondermijnen van de onderwijsinstellingen en de norm van scholing als een onbetwistbare routine in het dagelijks leven van de jeugd. Het feit dat dit protest ten koste gaat van scholing dwingt de regering om deze 20ste-eeuwse institutionele innovatie van de openbare school en haar rol in de samenleving te verdedigen.
'Jongeren gaan een uitdaging aan in weerwil van school'
Dit nu is de kern van het debat - en niet zozeer de klimaatverandering als zodanig. Als kinderen zich afvragen wat de school daadwerkelijk oplevert, dan mogen ouders dat ook, en dit zou openbare instellingen als de school ertoe moeten dwingen het politieke domein binnen te gaan. En dat is lastig. De reden waarom deze institutionele innovatie werkte, was immers de basis van neutraliteit: apolitiek zijn en al hun burgers dienen.
Dr. Payal Arora
We moeten wel blijven bedenken dat dat onze instituties een reeks waarden vertegenwoordigen waar we voor moeten vechten. Onderwijsinstellingen richten zich steeds meer op examenscores en informatieverzameling en minder op waardevorming en burgerzin. Het is daarom geen wonder dat de jongeren een uitdaging aangaan in weerwil van school – gevoed door verhalen in de media over jonge mensen die protesteren in Zweden, België en elders, en ook door hun verlangen naar een groter doel dan alleen een radertje in de machine te zijn.
- Universitair Docent
- Meer informatie
Dr. Payal Arora, universitair hoofddocent bij de afdeling Media en communicatie van de Erasmus Universiteit Rotterdam en oprichter / uitvoerend directeur van Catalyst Lab
- Gerelateerde opleiding