Bijna een kwart van de instellingen voor jeugdzorg in Nederland draait met verlies, ook al is de totale omzet van de sector gestegen en neemt het aantal cliënten toe. De rode cijfers komen onder andere door administratieve lasten en doordat het personeel van de jeugdzorginstellingen steeds duurder wordt. Ook dekken de tarieven die de instellingen met gemeenten hebben afgesproken lang niet altijd de kosten. Dat blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van 268 jeugdzorgorganisaties, zo'n 70 procent van het totale aantal instellingen voor jeugdzorg in Nederland. De analyse is uitgevoerd door inkoopcoöperatie Intrakoop en accountantskantoor Verstegen.
Minder middelen, meer cliënten
Sinds 2015 ligt de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg niet langer bij de Rijksoverheid, maar bij gemeenten. Volgens de onderzoekers levert die overgang een belangrijke bijdrage aan de financiële problemen in de sector. Richard Janssen, hoogleraar Bestuur en Management van Instellingen in de Gezondheidszorg bij ESHPM, werkte mee aan dit rapport.
"Die transitie ging gepaard met een bezuiniging van 15 procent", vertelt Richard Janssen, hoogleraar economie en organisatie van de gezondheidszorg en betrokken bij de jaarverslagenanalyse. "Die klap is deels opgevangen, maar intussen is het personeel duurder geworden, terwijl de vraag naar zorg is toegenomen. Instellingen hebben dus minder middelen, maar meer cliënten." Bovendien zijn de instellingen sinds 2015 veel meer tijd kwijt aan administratie en coördinatie, vooral de grote jeugdzorgorganisaties. "Zo'n 30 procent van de totale kosten van de jeugdzorgsector bestaat uit administratieve kosten", zegt Janssen. Dat komt doordat iedere gemeente met een ander verantwoordingssysteem werkt, legt hij uit. Janssen vergelijkt het met een trein die van Amsterdam naar Den Bosch rijdt. "Stel dat de trein in iedere tussenliggende gemeente stopt en dat er dan steeds een andere conducteur instapt die jou om een ander kaartje vraagt. Dat zouden we heel absurd vinden. Maar in de jeugdzorg werken instellingen soms in wel vijftig gemeenten, elk met een andere administratieve afwikkeling."
- Meer informatie
Dit artikel is een korte versie en overgenomen van de NOS. Wil je het hele artikel lezen, bezoek dan de NOS website. Beluister ook het uitgebreide fragment met prof.dr. Richard Janssen op het NOS Radio 1 journaal.
Ook andere media besteedden aandacht aan dit onderwerp en vroegen Richard Janssen de uitkomsten van het rapport toe te lichten:
Algemeen Dagblad: Tientallen jeugdzorginstellingen dreigen failliet te gaan.
Trouw: Waarom de jeugdzorg geen zwarte cijfers kan schrijven.
NRC: De jeugdzorg heeft te weinig geld en te weinig personeel.
de Volkskrant: Jeugdzorgsector dreigt vast te lopen in een bureaucratisch moeras