Opladen, dat lukt het best als je je zorgen even opzij kunt zetten. Maar ontzorgen is niet voor iedereen even gemakkelijk. De mogelijkheid om op te laden en ontzorgen verschilt sterk tussen mensen en vergroot de ongelijkheid in gezondheid. Over dit onderwerp ging de tweede editie van de Laprélezing van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur op donderdagmiddag 1 april, onder leiding van Pauline Meurs.
De hoofdgast was Semiha Denktaş, hoogleraar Gezondheidspsychologie aan de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences. Ze vertelde over de rol van de verschillende hulpbronnen, kapitaal, waarover mensen al dan niet beschikken, die invloed hebben op hun gezondheid. Die hulpbronnen hangen ook samen, legde Denktaş uit: ‘sociaal kapitaal kan het verwerven van economisch kapitaal bijvoorbeeld vergemakkelijken.’
Dit betekent dat ontzorgen niet voor iedereen even makkelijk is, en opladen dus ook niet. Dat heeft invloed op wat Denktaş de ‘mentale bandbreedte’ van mensen noemt. Continue stress veroorzaakt dat mensen minder mentale bandbreedte hebben, en minder rationele keuzes maken. Wat kan een leidinggevende of bestuurder daarin betekenen voor medewerkers? Denktaş riep op medewerkers te ontzorgen, hun stress te verlagen en daarbij te kijken naar het systeem, de context van de problemen. ‘Ontzorgen kan ook zijn: even een praatje, hoe gaat het, kan ik iets betekenen? Dat kan allemaal helpen.’
In het gesprek met Kees Kraaijeveld, auteur van het boek Mentale vooruitgang en met Illya Soffer, directeur van Ieder(in), stonden de vijf ingrediënten voor mentale vooruitgang centraal: emoties, relaties, betekenis, prestaties en betrokkenheid. Die laatste won de poll onder het publiek over welke op dit moment de belangrijkste in hun organisatie is. Zeker nu, blijkt de uitdaging hoe je je mensen betrokken houdt. Aansluiten bij wat mensen drijft, dat is volgens Kraaijeveld de grootste kracht.
Twee promovendi van ESHPM vertelden over hun onderzoek. Sanne Kuipers over wat investeren in persoonsgerichte zorg kan opleveren, en Marjolijn Heerings over complexe zorgrelaties in de langdurige zorg. Zij liet een indringend filmpje zien, gemaakt vanuit het perspectief van een cliënt. Het roept op om vooral met elkaar in gesprek te blijven, en niet in te vullen wat een ander oplaadt en ontzorgt.