Jaarlijks reikt Erasmus Centre for Health Economics Rotterdam (EsCHER) de Eddy van Doorslaer Research Excellence Award uit ter erkenning van excellent onderzoek op het terrein van gezondheidseconomie. Dit jaar gaat de award naar Michel Oskam, die genomineerd werd voor zijn publicatie “Heteroscedasticity of residual spending after risk equalization: a potential source of selection incentives in health insurance markets with premium regulation. Michel schreef dit artikel samen met Rudy Douven en Richard van Kleef.
Het artikel begint met de observatie dat bij het evalueren van risicovereveningsmodellen doorgaans wordt gekeken naar het gemiddelde vereveningsresultaat voor relevante subgroepen (bijvoorbeeld de subgroep van mensen met een chronische aandoening). De onderliggende aanname hierbij is dat als het gemiddelde vereveningsresultaat voor een subgroep gelijk is aan nul euro er geen selectieprikkels bestaan ten aanzien van die subgroep. Het artikel stelt die aanname ter discussie. Michel, Rudy en Richard laten zien dat – zelfs wanneer het gemiddelde vereveningsresultaat voor subgroepen gelijk is aan nul euro – er nog steeds selectieprikkels kunnen bestaan. De reden daarvoor is dat de variantie van het vereveningsresultaat verschilt tussen subgroepen, een fenomeen dat in de statistiek wordt aangeduid met ‘heteroscedasticiteit’. Zo is de kans op (extreme) uitschieters in het vereveningsresultaat groter onder verzekerden met een chronische aandoening dan onder verzekerden zonder chronische aandoening. In een markt met risicoafhankelijke premies zullen verzekeraars daarom een hogere winstmarge en/of hogere veiligheidsmarge hanteren voor mensen met een chronische aandoening dan voor mensen zonder chronische aandoening. Als premiedifferentiatie niet is toegestaan (zoals in de Nederlandse basisverzekering) en verzekeraars dus worden gedwongen om een gemiddelde winstmarge en/of veiligheidsmarge te hanteren, leidt heteroscedasticiteit van vereveningsresultaten tot selectieprikkels voor verzekeraars. Hoewel de omvang van die selectieprikkels afhankelijk is van contextuele factoren, blijkt uit een empirische simulatie dat die prikkels substantieel kunnen zijn.
De EsCHER jury gaf de volgende toelichting: “Het artikel van Michel in de European Journal of Health Economics levert een belangrijke bijdrage aan de gezondheidseconomie door nieuwe inzichten te presenteren die ook praktisch toepasbaar zijn voor beleidsvorming. De jury waardeert in het bijzonder de originele en innovatieve bijdrage aan de verzekeringsliteratuur door de gangbare aanname ter discussie te stellen dat het ontbreken van voorspelbare winsten en verliezen betekent dat er geen prikkels zijn voor risicoselectie. De innovatieve elementen — de rol en relevantie van de winst- en veiligheidsmarge binnen risicoverevening — zijn zeer goed uitgewerkt, zowel theoretisch (met betrekking tot gedrag van verzekeraars en bedrijfsvoering) als in de empirische toepassing op Nederlandse data. Bovendien zijn de resultaten van groot maatschappelijk belang, omdat overtuigend wordt aangetoond dat zelfs wanneer risicoverevening de gemiddelde zorgkosten perfect voorspelt, er toch substantiële prikkels voor risicoselectie blijven bestaan vanwege heteroscedasticiteit in residuele kosten.”
Wij feliciteren Michel met deze mooie erkenning! In samenwerking met EsCHER zal in 2026 een symposium worden georganiseerd over dit onderwerp. De aankondiging daarvoor volgt later.
