Medical Leadership: Transforming Professional Practice and Identity

Om hier antwoord op te geven onderzoekt Mathilde Berghout in haar proefschrift hoe artsen invulling geven aan het concept op de verschillende plekken waar zij pleiten voor medisch leiderschap of rollen uitvoeren als medisch leiders. Zij heeft hiervoor discoursanalyses uitgevoerd van wetenschappelijke literatuur, vaktijdschriften en visiedocumenten, observaties gedaan bij een medisch leiderschapsprogramma en nationale congressen en tot slot medisch managers geschaduwd tijdens hun werk in het ziekenhuis.

De resultaten laten zien dat artsen medisch leiderschap als strategisch discours inzetten om de betekenis van het arts-zijn ter discussie te stellen. Zij pleiten voor een verruiming van het werkveld van artsen van de spreekkamer naar het bredere maatschappelijke veld. Dit is volgens hen hard nodig om in te kunnen spelen op zorginhoudelijke én economische uitdagingen. Medisch leiderschap, stelt Mathilde Berghout in haar proefschrift, wordt dus te kort gedaan door het slechts te interpreteren als een set van vaardigheden, competenties en taken die bovenop het klinische werk van artsen komen. Het onderzoek laat namelijk zien dat artsen steeds meer betrokken willen zijn bij het managen en organiseren van zorgverlening en dit juist beschouwen als belangrijk onderdeel van hun dagelijkse praktijk. 

Betekent dit nu dat artsen door middel van hun pleidooi voor medisch leiderschap het roer in de gezondheidszorg over willen nemen? Ja en nee. Enerzijds gebruiken artsen de term medisch leiderschap om zeggenschap over het medische domein terug te krijgen door een ervaren druk van ‘buitenaf’: politieke bemoeienis, administratie -en regeldruk en eisen van de zorgverzekeraars. Anderzijds laat het proefschrift juist zien dat artsen de medische beroepsgroep oproept om te veranderen van solistische en autonome professionals naar multidisciplinaire teamspelers. Om zorgverlening en organisatie te verbeteren is het nodig om het dagelijks werk, de professionele identiteit en de opleidingscurricula van artsen substantieel te veranderen.

Berghout benadrukt tot slot de noodzaak voor ziekenhuizen, professionele verenigingen en opleidingsinstituten om artsen te faciliteren en te steunen in hun wens om het werkveld van artsen te verbreden en daarmee in te kunnen spelen op zorginhoudelijke en economische uitdagingen.