Promotie Ramsis Croes

Empirische identificatie van de exacte omvang van het selectieprobleem is over het algemeen een uitdaging vanwege de interactie tussen selectie en moreel risico. Immers, het enkele feit dat mensen die kiezen voor een vrijwillig eigen risico lagere gezondheidskosten hebben, bewijst op zichzelf niet dat er sprake is van selectie. Dit kan ook te wijten zijn aan meer kostenbewust gedrag veroorzaakt door het vrijwillig eigen risico, dat wil zeggen, minder moreel risico.

Uit mijn analyse blijkt dat het aanbieden van contracten met een vrijwillig eigen risico resulteert in zelfselectie door gezondere personen. Bovendien blijken deze personen overgecompenseerd te worden door het risicovereveningsysteem. De verwachte winst van zorgverzekeraars op het risicovereveningsysteem per individu met een vrijwillig eigen risico van 500 euro wordt geschat op ongeveer 450 euro (gemiddeld).

Ik onderzocht ook de interactie tussen selectie en inert consumentengedrag. Mensen met hoge voorgaande en toekomstige kosten voor de gezondheidszorg aanzienlijk minder geneigd zijn om een vrijwillig eigen risico bedrag van 500 euro te nemen of te houden. Ik vond echter ook duidelijk bewijs van een substantiële consumenteninertie: de kans om een vrijwillig eigen risico van 500 euro te nemen bij personen met lage zorgkosten is slechts 3,5% terwijl een dergelijk vrijwillig eigen risico voor de meeste van hen waarschijnlijk winstgevend zou zijn.

Het is mogelijk dat het verminderen van de consumentinertie met betrekking tot vrijwillig eigen risico een positief effect heeft op de consumentenwelvaart. Maar deze potentiële welvaartswinsten kunnen hoger zijn als de vermindering consumenteninertie wordt gecombineerd met een verbetering van het risicovereveningssysteem om de overcompensatie voor mensen die een vrijwillig eigen risico kiezen te verminderen.