“Het is en blijft de taak van de RVS om belangrijke kwesties aan te kaarten en richting te bieden”, aldus Pauline Meurs, hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, tijdens haar afscheidsbijeenkomst als voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) op woensdag 5 juni 2019 in de Pulchri Studio te Den Haag. Een middag waarin werd teruggeblikt op meer dan vier jaar voorzitterschap.
Gedragen adviezen
Een belangrijke rol in het afscheid van Meurs werd gespeeld door Putters en Van Diemen – een werkelijke “drie-eenheid”, om hun eigen woorden te gebruiken. Tijdens de duo-lezing door Putters en Van Diemen werden vier kenmerken van een functionerende Raad omschreven. Een functionerende Raad wordt volgens hen gekenmerkt door onafhankelijkheid, het zijn van ‘een luis in de pels’, deskundigheid en de mogelijkheid nieuwe denkrichtingen te introduceren. Meermaals werd benadrukt dat de integere en transparante verbinding met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) cruciaal was voor bruikbaar advies. Minister Bruins sprak zelfs van “gedragen adviezen” en benadrukte dat Meurs hierin een cruciale rol speelde.
De drie V’s
Tegen het einde van het afscheid kreeg Meurs zelf het woord. Terugkijkend op het werk van de Raad sinds 1 september 2014, komt Meurs tot een rode draad bestaande uit drie V’s: i) variëteit en pluriformiteit, ii) veranderende verhoudingen en iii) verantwoordelijkheid. Met een toenemend aantal actoren in de zorg lijkt het steeds urgenter om ons af te vragen: “Wie voelt zich nog écht verantwoordelijk? Dat is de hamvraag.”, aldus Meurs.
- Variëteit en pluriformiteit
Voor burgers in kwetsbare posities is het nodig om te variëren in zorg en ondersteuning en specifieke interventies toe te passen die ervoor zorgen dat zij een gelijk niveau van gezondheid kunnen bereiken. Het vertoog van zelfredzaamheid mag geen heilig panacee zijn en kan volgens Meurs zelfs averechts werken.
- Veranderende verhoudingen
Het tweede punt omvat het steeds meer vervagende verschil tussen thuis en zorg, tussen informele en formele zorg. Gezondheidszorg is slechts een randvoorwaarde voor ervaren gezondheid en andere elementen komen hierdoor steeds dichterbij het mandaat van de Raad.
- Verantwoordelijkheid
De derde V omvat de zoektocht naar nieuwe verantwoordingsmethoden. Met een toenemende vraag naar verantwoording, lijken gevoelens van verantwoordelijkheid naar de achtergrond te verdwijnen. De huidige institutionele kaders botsen met de noodzaak tot het delen in plaats van het verdelen van verantwoordelijkheden.
Wil je het hele artikel lezen? Download onderaan het volledige reflectieartikel over onder meer de geleerde lessen.
Downloads
- Professor
- Promovendus
- Promovendus
- Meer informatie
Oemar van der Woerd en Robert Borst zijn werkzaam als promovendi bij de onderzoeksgroep Health Care Governance van Erasmus School of Health Policy & Management aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.