Wat is de mens? Wat is zijn plaats op aarde? En wat is zijn rol in de economie? Op deze fundamentele vragen proberen wij in dit onderzoeksprogramma antwoorden te vinden. Onze junior onderzoeker Ard Jan Biemond bestudeert daarin zowel de historische ideeën over de mens, als wel de concrete theorieën over zijn plaats in economie en organisatie.
In de eerste plaats doet hij onderzoek naar de ideeën en gedachten over de mens die in de afgelopen millennia zijn ontwikkeld. Daarin staat het idee van de menselijke waardigheid centraal: de gedachte dat de mens niet zomaar een dier is, maar een bijzonder wezen met een waarde die die van andere levensvormen overstijgt. Volgens de christelijke traditie is de mens geschapen naar het beeld van God, en heeft derhalve een unieke waarde. De humanist Giovanni Pico della Mirandola muntte voor deze waarde van de mens de term dignitas, oftewel waardigheid.
In de tweede plaats gaat hij na hoe het mensbeeld van de economische wetenschap zich gevormd heeft, en welke plaats de menselijke waardigheid daarin inneemt en zou kunnen innemen. Het vertrekpunt van dit onderzoek is de econoom en geestelijke Thomas Malthus, die de begrensdheid van de fysieke economie benadrukte. Vanuit het perspectief van de waardigheid pleitte hij voor een morele omgang met deze grenzen. Vanuit het perspectief van de waardigheid wordt een mensbeeld voor de economie ontwikkeld wat daaraan recht doet, met de naam homo dignus (waardige mens). Daarin wordt zowel de menselijke waarde als de menselijke begrensdheid verwerkt, en wel zo dat aan beide recht wordt gedaan.
In de derde plaats doet hij onderzoek naar het denken over menselijke waardigheid in de maatschappij en de organisatie. Wat wordt er vandaag de dag onder menselijke waardigheid verstaan? Welke ideeën en overtuigingen worden er tegenwoordig met waardigheid verbonden? Parallel daaraan loopt het onderzoek naar de rol van waardigheid in de organisatie. Welke rol speelt menselijke waardigheid in de omgang met elkaar in het bedrijfsleven? Behandelt men elkaar op een waardige manier, of worden mensen alleen ingezet als instrumenten om economische doelen na te streven?
Dit onderzoek mondt uit in een proefschrift, waarin alle bevindingen een plaats zullen krijgen. Het geheel formuleert de rol die menselijke waardigheid in de economie en de organisatie zou kunnen spelen, en wil daarmee een handreiking zijn voor diegenen die in menselijke betrekkingen staan in de economie en organisatie.