Hoe kan het zijn dat een onderwerp waarover zoveel gesproken, gezongen en geschreven wordt, weinig tot niet voorkomt in (onderzoek naar) organisaties en leiderschapstheorieën? Het gaat hier over liefde. Dit rijke begrip wordt door velen gezien als kerningrediënt van een betekenisvol en waardig leven. Ook is liefde wel geponeerd als motor op de weg naar geluk als doel. Vandaar dat wij onderzoek doen naar ‘Liefde in organisaties’. Onze junior onderzoeker Henri Slob leidt dit onderzoek.
Het doel van dit onderzoeksproject is allereerst om liefde te begrijpen vanuit de primaire bronnen, te vinden in de theologie, filosofie en psychologie. Hieruit volgt een waaier aan mogelijke invullingen. Dit helpt ons om een beter begrip te krijgen van het concept liefde alvorens een werkdefinitie op te stellen die passend is voor de organisatiecontext. Ook identificeren wij aanpalende begrippen, zoals empathie en compassie, en beschrijven wij hoe liefde hiervan verschilt.
Daarnaast zoeken wij naar de visie van CEO’s, managers en medewerkers op het begrip liefde. Daarin zien wij hoe dit begrip al geoperationaliseerd wordt in de praktijk. Wij voeren casestudies uit bij bedrijven waarvan te verwachten is dat ze liefdevol georganiseerd zijn en liefdevol geleid worden. Daarbij zijn we alert op ontwikkelpunten, want bij een groots streven, zoals liefdevol leidinggeven, bestaat vanzelfsprekend altijd verbeterpotentieel. Dit casestudie onderzoek resulteert in een praktisch raamwerk voor organisaties dat reeds gepresenteerd is in het boek Agapè |Caritas in bedrijf en in een artikel in Tijdschrift M&O.
De theoretische basis voor het conceptueel raamwerk wordt binnen de organisatiewetenschap gevonden in de stewardship theory of management die de mens in staat ziet tot het dienen van het algemeen belang boven het eigen belang, de zelfbeschikkingstheorie van Deci & Ryan die uitgaat van de psychologische basisbehoeften autonomie, competentieontwikkeling en verbinding, en de contingentiebenadering (one size does not fit all).
De toepassing van ons onderzoek vullen wij verder in middels het ontwikkelen van de Augustijnse leiderschapsschaal. Deze leiderschapsstijl vertrekt vanuit liefde (caritas) en stelt de gemeenschap, in plaats van het individu of de leider, centraal. De Augustijnse leider streeft naar bevredigend succes (bevredigende winst) en stelt zich empathisch op naar leden van de gemeenschap.