Binnen het Rijksvaccinatieprogramma krijgen kinderen vanaf hun babytijd prikken die onder meer beschermen tegen de bof, mazelen, rodehond, kinkhoest en polio. Maar voor het eerst in decennia is de vaccinatiegraad van kinderen onder de negentig procent gezakt. Als jarenlang minder wordt gevaccineerd, kunnen besmettelijke ziekten weer de kop opsteken. Een manier om verdere daling te voorkomen is het instellen van een prikplicht. Maar, is dit eigenlijk een goede maatregel? Martin Buijsen, hoogleraar Gezondheidsrecht aan Erasmus School of Law, reageert hierop in Metro.
“Eigenlijk is er in Nederland geen draagvlak voor een prikplicht”, vertelt Buijsen. “Dat wil niet zeggen dat het niet mogelijk zou zijn om een prikplicht in te voeren: juridisch gezien is het niet bezwaarlijk om een verplichte vaccinatie in te voeren”, vervolgt de hoogleraar. Buijsen legt uit dat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) zich niet tegen een prikplicht verzet, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. De Nederlandse wetgeving kent eenzelfde regeling: het recht op onaantastbaarheid van het lichaam mag beperkt worden als, bijvoorbeeld, de volksgezondheid in het geding is. “Maar ook dan moet het bij wet geregeld zijn, proportioneel zijn en noodzakelijk zijn”, beargumenteert Buijsen.
Er zijn andere Europese landen die een vaccinatieplicht hanteren voor kinderen en hun ouders. “Als ze dat niet doen, krijgen ze een boete opgelegd, wordt de kinderbijslag gekort of is het kind niet welkom op een kinderdagverblijf, zoals in Duitsland”, licht Buijsen toe.
We zijn autonoom doch gedwee
“Dat er in Nederland geen draagvlak is voor een prikplicht heeft te maken met autonomie: individuele zelfbeschikking wordt heel belangrijk geacht”, begint Buijsen. “Maar ook is het zo dat wij een heel gedwee volkje zijn en we daardoor puur op basis van vrijwilligheid altijd hoge vaccinatiegraden bereiken. Die vaccinatiegraad daalt nu wel iets voor de bekende kinderziektes, maar is nog steeds om en nabij de negentig procent”, voegt hij toe.
Voorlichting
Toch maakt Buijsen maakt zich wel zorgen om de gedaalde vaccinatiegraad: “Mazelen is bijvoorbeeld een vreselijk gevaarlijke infectieziekte, en die vaccinatiegraad moet wel echt een stukje boven de negentig liggen om groepsimmuniteit te hebben. Als de vaccinatiegraad daar onder zakt, kunnen er uitbraken van mazelen plaatsvinden waarbij ook kinderen kunnen sterven.”
Maar wat is dan de beste manier om de vaccinatiegraad te verhogen? “Gerichte voorlichting”, antwoordt Buijsen. “Dat heeft in Nederland altijd geholpen. Het probleem met de dalende vaccinatiegraad is dat mensen de effecten van gevaarlijke infectieziekten niet meer zien: ze maken geen mazelen meer mee en zien dus ook niet de noodzaak meer om hun kinderen in te enten. Los daarvan zijn er natuurlijk ook altijd groepen geweest die principiële bezwaren hebben gehad tegen vaccinaties. Die groep lijkt iets te groeien”, aldus Buijsen.
- Professor
- Meer informatie
Lees de hele reactie van Buijsen in het artikel van Metro.