Recent heeft Sohail Wahedi, universitair docent aan de sectie Sociologie, Theorie en Methodologie van Erasmus School of Law, de VWR-dissertatieprijs 2021 gewonnen voor zijn proefschrift The Constitutional Dynamics of Religious Manifestations: On Abstraction from the Religious Dimension. De VWR-dissertatieprijs wordt een keer per twee jaar toegekend aan het beste proefschrift dat op het terrein van de rechtstheorie is verdedigd in Nederland of België.
In zijn proefschrift beantwoordt Wahedi de vraag of ‘godsdienst’, een uitzonderingscategorie zou mogen zijn binnen het recht, omdat het gaat om een godsdienst. Hij focust hiermee op de relatie tussen recht en religie binnen liberale democratieën en kijkt of het wettelijk gezien mogelijk en wenselijk is om religieuze groepen te beschermen in hun rechten of juist te beperken in de uitoefening van hun rechten.
Interesse voor de relatie tussen religie en recht
Wahedi onderzocht dit vanuit zijn bijzondere interesse in keuzes die mensen maken om op een bepaalde manier invulling te geven aan hun leven. Deze keuzes botsen soms met bestaande wetgeving of het (rechts)gevoel van (een deel van) de samenleving. Hierbij kan gedacht worden aan de kledingkeuze van mensen (het hoofd of het gezicht willen bedekken), het in stand houden van oude tradities (zoals jongensbesnijdenis) of de keuze om voedsel volgens bepaalde spijswetten te nuttigen. Wahedi: “De botsingen die soms veroorzaakt worden door de keuzes die mensen maken met een beroep op religie leveren zeer interessante rechtsstatelijke vragen op naar de constitutionele beschermwaardigheid van godsdienstuitoefening.” Naar deze beschermwaardigheid heeft Wahedi onderzoek gedaan in zijn proefschrift.
Spijker op zijn kop
De jury bestond uit Ton Hol (voorzitter), Jogchum Vrielink en Pauline Westerman. De jury prijst Wahedi onder meer voor de wijze waarop hij in het proefschrift steeds een balans weet te vinden tussen de theorie en de concrete vraagstukken rondom religie.
Ook was de jury te spreken over de technische kwaliteit van het onderzoek: “Het proefschrift is volgens de jury een zeer geslaagd voorbeeld van de wijze waarop rechtstheoretische inzichten kunnen bijdragen aan verheldering en reflectie op het gekozen onderwerp. De auteur weet een mooie balans te vinden tussen algemene theorie en specifieke problematiek zonder dat één van beide aan de ander ondergeschikt wordt gemaakt.”
Verrijking van het maatschappelijke debat
Gedurende zijn onderzoek sprak Wahedi regelmatig op internationale conferenties en deelde hij zijn onderzoeksresultaten met professionals. Ook presenteerde hij zijn onderzoeksresultaten voor een breder publiek via publicaties in nationale dagbladen en spreekbeurten voor verenigingen. Zijn onderzoek naar de verhouding tussen recht en religie kan op veel belangstelling rekenen vanuit de samenleving en vanuit het onderzoeksveld waarin hij opereert. Deze belangstelling vormde mede de basis van een onderzoeksbeurs die hij in 2020 heeft ontvangen van de Niels Stensen Foundation om fundamenteel onderzoek te verrichten aan de University of Toronto.
Ook de jury van de VWR-dissertatieprijs is zich bewust van het bereik van het onderzoek van Wahedi: “De auteur weet door middel van diverse publicatiekanalen alsmede door zijn heldere taalgebruik verschillende publieken te bereiken en het maatschappelijk debat te verrijken.”
Rechtvaardiging bijzondere status
De centrale vraag van het debat is hoe bijzondere bescherming van godsdienst in het recht kan worden gerechtvaardigd. Wahedi stelt dat dit niet gerechtvaardigd kan worden. Dit houdt niet in dat godsdienst geen bescherming mag toekomen of dat zij juist actief tegengewerkt moet worden. Andere fundamentele rechten zoals de vrijheid van meningsuiting en vereniging kunnen godsdienst voldoende beschermen.
- Universitair Docent