Zoals alle professionals gebruiken ook juristen vaktaal. Door niet-juristen wordt dit jargon vaak als ingewikkeld beschouwd. Maar hoe wordt deze taal aangeleerd aan toekomstige juristen? Alma Besic (24) schreef haar masterscriptie over dit onderwerp: Teaching law students legal language. How tutors teach students to speak and to think in the language of the legal profession. De scriptie van de masterstudente van Erasmus School of Law werd daarbij bekroond met de Jan Brouwer Scriptieprijs.
Wat was het moment dat je wist; ‘Rechten, dat is het’?
Alma vertelt dat het precieze moment al een tijd geleden is. “Ik merkte dat ik op de middelbare school benieuwd was naar het recht. En dan met name de wat meer maatschappelijke kant van het recht; Wat betekent het recht voor de samenleving? Wat houdt het in? En in hoeverre komt daar het rechtvaardigheidsgevoel in terug?” Zo rolde ze in de bachelor Rechtsgeleerdheid in haar woonplaats Tilburg.
Daarna heb je besloten om in Rotterdam te gaan studeren. Wat gaf de doorslag hiervoor?
“Ik ben tijdens mijn bachelor een semester naar Zagreb in Kroatië gegaan”, begint Alma. “Je komt in een hele nieuwe en dynamische omgeving terecht met een nieuwe cultuur en een nieuwe taal. Je leert mensen kennen uit alle hoeken van de wereld en je leert jezelf daardoor ook beter kennen”, vertelt ze enthousiast. Alma raadt studenten dan ook zeker aan om, mits ze deze mogelijkheid hebben, op uitwisseling te gaan.
De nieuwe omgeving waarin ze belandde in Zagreb en de nieuwe mensen die ze ontmoette spraken haar vooral erg aan. Bij thuiskomst trok Alma dit ook door naar haar studie; “Van stad wisselen is heel mooi om in je studententijd te doen. Nieuwe universiteit, nieuwe omgeving.”
Wat Alma voornamelijk meeneemt uit haar studietijd in Rotterdam is het volgen van haar eigen passie. “En echt iets vinden waarbij je je thuis voelt”, voegt ze daaraan toe. “Misschien is dat overal wel mogelijk, maar in Rotterdam heb ik zelf die kans gehad.”
“Van stad wisselen is heel mooi om in je studententijd te doen. Nieuwe universiteit, nieuwe omgeving.”
Je hebt twee masters gedaan, waarom juist deze en waarom een tweede?
Na het afronden van haar bachelor Rechtsgeleerdheid, startte Alma met de master Recht van de Gezondheidszorg. “Maar wat ik wel miste was het ontwikkelen van meer onderzoeksvaardigheden en het reflecteren op het recht”, benadrukt ze. De tweede master, Legal Theory & Socio-Legal Studies, bood haar daarom vooral veel verdieping. “Wat ik heel erg leuk vond aan de tweede master is dat ik kwalitatief onderzoek leerde doen. En als rechtenstudent leer je dat eigenlijk niet.”
Op de vraag of ze nog een volgende master wil volgen, antwoordt ze lachend “Nou, twee masters is voor nu wel genoeg”. Maar verder studeren sluit ze zeker niet uit; “Ik ben altijd wel een nieuwsgierig en leergierig persoon. In die zin denk ik dat ik altijd wel nieuwe dingen wil gaan leren.”
Kun je kort uitleggen waar je scriptie over gaat?
“Juristen gebruiken een eigen taal. In de juridische professie wordt van juristen verwacht dat ze zich houden aan bepaalde taalnormen. Met die taal kijken ze op een bepaalde manier naar de wereld en naar problemen”, legt Alma uit. “Je kijkt eigenlijk door een juridische bril.” De juriste geeft aan gekeken te hebben naar de rol van de tutor bij de taalsocialisatie van rechtenstudenten. Door middel van literatuuronderzoek, participerende observaties en interviews verkreeg ze haar informatie. “Ik heb zelf geen probleem-gestuurd-leren-onderwijs gevolgd”, geeft Alma aan. “Deze vorm was nieuw voor mij. Nu ging ik als een soort buitenstaander naar binnen kijken. Maar ik heb natuurlijk wel mijn bachelor afgerond, dus ik kan me inleven in de student die geconfronteerd wordt met allerlei juridische begrippen, vooral in het eerste jaar.”
Waarom heb je dit onderwerp gekozen?
“Ik vond talen altijd heel erg leuk”, vertelt Alma. “Ik ben ook tweetalig opgevoed; Nederlands en Bosnisch”, voegt ze daaraan toe. Zeker voor juristen is taal belangrijk. “Er wordt ook vaak gezegd; taal is je instrument, taal is je gereedschap”, legt Alma uit. “Maar wat is die taal dan? En hoe ga je dan naar bepaalde dingen kijken?”
Omdat ze taal interessant vond en het aanwijsbaar een belangrijk deel is, koos Alma ervoor om dat verder te onderzoeken. “Stap één is welke taal aangeleerd wordt; worden studenten bewust of onbewust gecorrigeerd op hun taalgebruik? Welke taalnormen worden aangeleerd? Stap twee is of je anders tegen problemen aankijkt na het aanleren van deze taal; wat zie je wel en niet door de juridische bril?”
“Taal is je instrument, taal is je gereedschap. Maar wat is die taal dan?
En hoe ga je dan naar bepaalde dingen kijken?”
Hoe heb je het scriptietraject ervaren?
In vijf tot zes maanden rondde Alma haar scriptie af. Ze deed dat onder begeleiding van Nina Holvast, universitair docent Empirical Legal Studies aan Erasmus School of Law. “Het werk zelf was heel spannend, vooral in het begin”, geeft Alma aan. “Achteraf gezien is het wel goed gekomen, maar als ik twee weken later was begonnen met mijn scriptie was ik al te laat met observaties van eerstejaars tutorgroepen”, vertelt ze.
Hoe was de begeleiding tijdens je scriptietraject?
“Wat ik prettig vond is dat Nina (red. Nina Holvast, Alma’s scriptiebegleidster) de tijd nam voor mij”, merkt Alma op. “We konden goed met elkaar communiceren; ik begreep wat zij zei en zij begreep wat ik zei. Het voelde heel gelijkwaardig.”
Nina zorgde er ook voor dat de scriptie van Alma één geheel werd. “Vaak zei ze tegen me als ik begon met praten ‘Oké, maar kun je daar ook een verhaal van maken?’. En dat is eigenlijk wat een scriptie is. Een verhaal”, vervolgt Alma.
Nina Holvast vond de samenwerking met Alma ook erg prettig. “Het was een plezier om Alma te begeleiden”, geeft de universitair docente aan. “Het leukste waren de momenten waarop we haar ingeleverde concepten bespraken”, gaat Holvast verder. “Op die momenten bleek hoe diep Alma had nagedacht over haar data”.
Wist je dat je scriptieprijzen kon winnen?
“Nee”, zegt Alma lachend. “Aan het einde had ik iets over het winnen van scriptieprijzen gelezen, maar heel lang tijdens mijn studie wist ik dat niet.”
Hoe heb je het proces van de nominatie en het winnen van deze prijs ervaren?
“Ik voelde mij heel erg vereerd”, begint Alma over de nominatie door haar begeleider voor deze prijs. “Het was na mijn afstuderen. Het contact ging ook via de mail. Ik was heel verrast”, beschrijft ze haar reactie op de nominatie.
Het winnen van de prijs voelde voor Alma dan ook als een droom. Trots laat ze haar certificaat zien. “Hier is het dan!”
Nina Holvast, de scriptiebegeleider van Alma, besloot Alma’s scriptie voor te dragen voor de Jan Brouwer Scriptieprijs 2022. “Ze weet prachtig de verbinding te leggen tussen de theorie over taalsocialisatie en haar bevindingen over de werkwijze van tutoren binnen Erasmus School of Law”, legt Holvast uit. Op de vraag of ze verwachtte dat Alma de prijs binnen zou kunnen slepen, antwoordt de begeleider dat dit altijd afhangt van de elementen die de jury het zwaarst laat meewegen. “Maar ik ben erg blij dat de jury erkend heeft wat een knap werk Alma heeft verricht!”
Wat hoop je dat je scriptie nog meer in gang zet?
“Ik hoop dat mijn scriptie veel mensen in de rechtspraktijk en in de rechtenopleiding aan het denken zet”, merkt Alma op. “Ondanks de roep om meer klare en duidelijke taal wordt van nieuwkomers toch verwacht dat zij zich houden aan bepaalde taalnormen in de juridische professie. Dat levert spanning op”, geeft ze aan. Alma hoopt dat haar scriptie mensen aan het denken zet over de waardering van juridisch taalgebruik.
Ook Holvast hoopt dat Alma’s scriptie doorwerkt. “Ik hoop dat we nog veel van Alma zullen horen binnen de wetenschap”.
Is er nog iets wat je huidige of toekomstige studenten wil meegeven?
“Richt je niet te veel op het behalen van hoge cijfers”, raadt Alma aan. “Vind en gebruik je creativiteit”, vervolgt ze.
En voor scriptieschrijvers? “Als je bezig ben met je scriptie en je loopt vast, doe dan iets heel anders zoals wandelen of muziek luisteren. Mijn beste ideeën en inzichten ontstonden toen ik er helemaal niet mee bezig was.”
“Vind en gebruik je creativiteit.”
- Meer informatie
Meer informatie over scriptieprijzen
Ben je nu zelf benieuwd naar welke studieprijzen er allemaal te winnen zijn en hoe je hiervoor in aanmerking kan komen? Aarzel dan niet om aan te kloppen bij je scriptiebegeleider. En wie weet win je net als Alma een prachtige scriptieprijs.