De ouders van de Britse Archie Battersbee hebben deze ochtend nog de kans om hun zoon te verplaatsen naar een palliatieve instelling. Na een turbulente juridische strijd oordeelde het Europees Hof van de Rechten van de Mens gisteravond zich niet in het geschil te mengen. Martin Buijsen, hoogleraar Gezondheidsrecht aan Erasmus School of Law, sprak eerder deze week over de zaak in NOS Met het Oog op Morgen op NPO Radio 1.
De 12-jarige Archie liep in april 2022 ernstige hersensschade op, waardoor hij in coma belandde. De artsen van de jongen gaven aan te willen stoppen met zijn behandeling, gezien Archie hersendood is. De ouders van de jongen waren het niet eens met deze beslissing en stapten naar de rechter. Deze oordeelde dat verdere behandeling niet in het belang van Archie zou zijn en dat hij dus niet langer kunstmatig in leven gehouden hoefde te worden. Nadat dit vonnis in hoger beroep standhield, deden Archies ouders een beroep op het VN-comité voor de Rechten van Personen met een Handicap. Het Hof van Beroep legde het advies van dit comité echter naast zich neer, waardoor Archie op 2 augustus 2022 alsnog van de beademing afgehaald zou worden. Archies ouders stapten als laatste redmiddel naar het Europees Hof van de Rechten van de Mens. Het Hof gaf echter aan zich niet in de strijd te willen mengen. De Britse Supreme Court geeft Archies ouders vanochtend nog de tijd om een aanvraag in te dienen om hem te verplaatsen naar een palliatieve instelling.
TikTok
De tragische situatie waarin Archie Battersbee en zijn ouders zich bevinden, en met name de oorzaak, heeft grote impact op de Engelse bevolking. De jongen deed waarschijnlijk mee aan een online flauwvalchallenge op TikTok. Archie is daarbij mogelijk verkeerd terechtgekomen, waardoor hij ernstige hersenschade opliep. Na vier maanden in coma gelegen te hebben, opperden de artsen van Archie te stoppen met zijn behandeling nu hij hersendood verklaard is.
VN-comité
Archies ouders benaderden het VN-comité in de hoop de behandeling van hun zoon voort te zetten. Buijsen legt uit dat deze commissie toeziet op de naleving van bepalingen van verdragen die gaan over de bescherming van rechten van mensen met een handicap. “Daar hoort een facultatief protocol bij. Als je dat protocol als staat aanvaardt, dan kan je dat toezichthoudend comité, dat elk mensenrechtelijk verdrag kent, ook bevoegd maken om oordelen te vellen over mensenrechtenschendingen op basis van klachten die gedaan zijn door individuele burgers.”
Buijsen geeft aan dat het oordeel van dit comité echter niet zomaar over de uitspraak van Britse rechters heen kan gaan. “De commissie doet aanbevelingen over de toepasbaarheid van verdragsbepalingen in het specifieke geval. De bedoeling is dat ze [red. de Britse rechters] daar wel rekening mee houden met het doen van uitspraken”, concludeert de hoogleraar Gezondheidsrecht.
De Britse rechter beargumenteert echter dat de commissie geen onderdeel is van het Engelse recht. “Het Engelse rechtsstelsel steekt iets anders in elkaar dan het Nederlandse”, begint Buijsen. “De Nederlandse rechter zou de uitspraak van zo’n commissie wel serieus nemen, schat ik zo in, zij het echter zo dat Nederland dat facultatieve protocol niet geratificeerd heeft en Engeland wel. Het is aan de rechters om uit te maken hoe ze omgaan met de uitspraak van zo’n VN-commissie.” Maar uiteindelijk kan het comité enkel een aanbeveling doen. “En die kan je overnemen of niet”, concludeert Buijsen.
Traditie
“Het Verenigd Koninkrijk heeft een beetje een traditie als het gaat om dit soort conflicten”, geeft Buijsen aan. “Een jaar of vijf geleden speelde de zaak van Charlie Gard. Deze ging om een baby waarvan de behandeling uiteindelijk door artsen ook zinloos geacht werd en de behandeling gestaakt zou gaan worden. Die zaak is toen voorgelegd aan het Europees Mensenrechten hof en daar vingen de ouders ook bot.” Daarna volgde de Britse Parfitt-zaak, welke in Straatsburg dezelfde uitkomst kreeg.
Traag onderzoek
Een volledig onderzoek van het VN-comité kan tot wel twee jaar duren, vertelt Buijsen. Hij geeft aan dat er een vergelijkbare Franse zaak is, welke ingediend is in 2019, waarin een uitspraak van het comité nog steeds ontbreekt. “Die persoon is overleden, maar de zaak speelt nog steeds”.
Een aanbeveling van het VN-comité na de stopzetting van Archies behandeling zal volgens Buijsen geen verder effect hebben op toekomstige beslissingen van de Engelse rechter. “De Engelse rechter heeft al aangegeven hoe omgegaan is met het verzoek. Zelfs wanneer zo’n kwestie helemaal uitgezocht wordt – en dat kan een jaar of twee duren – dan nog kom je met een aanbeveling. En dat is wat het is; een aanbeveling.”
- Professor
- Meer informatie
Luister het gehele fragment van Met het Oog op Morgen van NPO Radio 1 hier.