Op 6 november 2020 is het eindrapport van de beleidsdoorlichting van artikel 1 van de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) gepubliceerd. Prof. mr. dr. Ruben Houweling, hoogleraar Arbeidsrecht aan Erasmus School of Law, en prof. dr. Romke van der Veen, hoogleraar Sociology of labour and organisation aan Erasmus School of Social en Behavioural Sciences, hebben de algemene doelstelling van SZW voor de arbeidsmarkt doorgelicht. Prof. Houweling en prof. van der Veen waren constructief kritisch op het huidige beleid.
De beleidsdoorlichting van begrotingsartikel 1 van de SZW-begroting is bedoeld om te beoordelen in hoeverre de algemene doelstelling van het ministerie voor de arbeidsmarkt wordt behaald en in hoeverre het beleid van SZW daar aan bijdraagt. De doelstelling luidt: “de overheid draagt bij aan evenwichtige arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden door kaders te stellen en (waar van toepassing) toe te zien op de naleving daarvan. De overheid bevordert en stimuleert een inclusieve arbeidsmarkt en gezonde en veilige arbeidsomstandigheden.”
De belangrijkste conclusie van prof. Houweling en prof. van der Veen is dat bijna niet te beoordelen valt in hoeverre deze doelstellingen zijn behaald. Artikel 1 is een algemene doelstelling, waarin de doelen onduidelijk en niet meetbaar zijn geformuleerd. De doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid zijn daardoor niet te toetsen. Dit is echter geen nieuwe observatie. Over de vraag of de doelen zijn gehaald (los van het beleid) kan worden geconcludeerd dat dit voor een beperkt aantal doelen deels het geval is.
Prof. Houweling en prof. van der Veen hebben aanbevelingen gedaan aan SZW om de beleidsdoorlichting te verbeteren. Zo moeten de beleidsdoelen van artikel 1 van de begroting opnieuw doordacht worden en moeten deze doelen duidelijker en meetbaarder worden opgesteld. Ook riepen zij op de komende beleidsperiode werk te maken van het verkleinen van de tweedeling op de arbeidsmarkt. Covid heeft het verschil tussen “haves” en “have-nots” enkel vergroot. De minister en staatssecretaris van SZW hebben in een brief aan de Tweede Kamer medegedeeld dat ze alle aanbevelingen zullen overnemen.