Met de toekenning van een Comenius Senior Fellow-beurs zet rechtsfilosoof Margreet Luth-Morgan, universitair docent aan Erasmus School of Law, een volgende stap in haar missie om juristen op te leiden die het positieve recht als onmisbare basis beheersen én daarnaast kritisch kunnen reflecteren op de maatschappelijke gevolgen ervan. “De rol van de jurist verandert, en daarmee beweegt ook het juridisch onderwijs mee.”
Wanneer wordt een jurist gevormd? Tijdens rechtenstudies leren studenten vanaf dag één hoe het recht werkt: het positieve recht, zoals het heet – bestaande wetgeving, jurisprudentie en de toepassing daarvan. Die kennis van het recht vormt één kant van de medaille. Binnen én buiten de juridische wereld groeit het besef dat deze basis waardevol wordt verrijkt met het vermogen te reflecteren op ethische vraagstukken en op het functioneren van het recht in de praktijk. Werkt het zoals bedoeld? Voor wie werkt het wél, en voor wie juist niet?
Die kritische reflectie op het recht en de rechtsstaat staat centraal in het Comeniusproject dat Luth-Morgan de komende 2,5 jaar ontwikkelt aan Erasmus School of Law. De Comeniusbeurs van 100.000 euro stelt haar in staat om onderwijsvernieuwing niet alleen te ontwerpen, maar ook te implementeren en te verbeteren. “Dat is uniek,” zegt ze. “We krijgen echt de ruimte om te experimenteren.”
Een prijs met impact
Het Comeniusprogramma ondersteunt onderwijsprofessionals die vernieuwende ideeën hebben voor het mbo, hbo of wo. De Senior Fellow-beurs is bedoeld voor ervaren docenten in het hoger onderwijs die op structurele wijze hun onderwijs willen verbeteren, direct ten goede komend aan studenten.
De prijs betekent meer dan alleen erkenning. “Het geeft ons de kans om fundamenteel na te denken over de toekomst van juridisch onderwijs,” zegt Luth-Morgan. “Hoe bereiden we studenten voor op een wereld waarin AI, duurzaamheid en sociaal-economische ongelijkheid het werk van de jurist zullen veranderen?”
Van toets tot debat
Het project getiteld ‘Maatschappelijke impact: het klaarstomen van juristen voor hun maatschappelijke verantwoordelijkheid in een veranderlijke toekomst’, richt zich op de bachelorjaren. Doel is om binnen de vakinhoudelijke lijnen meer ruimte te creëren voor reflectie op de maatschappelijke rol van de jurist, en om die te verbinden aan thema’s als duurzaamheid, technologie en sociaal-economische ongelijkheid. Cruciaal daarbij is dat deze reflectie niet vrijblijvend blijft. “We moeten het ook toetsen,” aldus Luth-Morgan. “maar dan wel op een manier die AI-proof is.”
Een concreet voorbeeld van die vernieuwing is de Oral Skills Week die in december 2025 plaatsvindt binnen het derde bachelorjaar. Drie vakken, Public International Law, Rechtsfilosofie en Juridisch-Academische Vaardigheden, slaan daarvoor de handen ineen. Studenten oefenen met pleiten in moot courts, voeren inhoudelijke debatten voor een cijfer, en zetten hun onderzoeksvaardigheden in om de debatstellingen vanuit meerdere perspectieven te analyseren. “Het gaat om de vaardigheid om op te staan en je verhaal te vertellen, essentieel voor iedere jurist,” zegt Luth-Morgan. “Wat dit zo bijzonder maakt, is dat drie vakken hun onderwijs op elkaar hebben afgestemd. Zo bouwen we inhoudelijk en didactisch op elkaar voort.”
Een ander projectonderdeel is het debat AI & Recht: de jurist van de toekomst wat plaatsvindt op 3 oktober. Luth-Morgan: “We willen het gesprek voeren over hoe we studenten opleiden voor een wereld waarin AI een fundamenteel onderdeel van het juridisch werk is. Een verbod op AI-gebruik in het onderwijs, zoals recent geopperd in NRC, is volgens mij totaal niet realistisch en ook niet wenselijk.”
Zonder experiment geen vooruitgang
In haar onderwijspraktijk is Luth-Morgan al langer bezig met vernieuwing. In Ars Aequi schreef ze over toetsvormen die ChatGPT-fraude tegengaan én studenten uitnodigen tot kritische reflectie. “Authentieke toetsing maakt het verschil,” zegt ze. “En experimenteren hoort daarbij.” Zo experimenteerde Luth-Morgan eerder al met innovatieve toetsvormen, zoals de podcast als alternatieve werkvorm binnen het ethiekonderwijs. Studenten maakten daarin zelf een podcastaflevering waarin ze ethische dilemma’s onderzochten en toelichtten. Een vorm die niet alleen creativiteit en reflectie bevordert, maar ook AI-bestendig is wordt georganiseerd door gebruik te maken van een on-campus podcaststudio.
De Comeniusbeurs biedt haar de tijd en ruimte om die experimenten verder uit te bouwen en op te schalen. Samen met collega’s, maar ook met studenten. “Zij zien dingen die wij nog niet eens kunnen bedenken. We willen ze actief betrekken bij het ontwerpen van nieuwe les- en toetsvormen.”
Een rechtsfilosoof met een visie voor de toekomst
Luth-Morgan promoveerde aan de Universiteit van Oxford, werkt als rechtsfilosoof en ethicus, en is vicevoorzitter van de examencommissie. “Ethiek is mijn fundament,” vertelt ze. “Of het nu gaat om AI, duurzaamheid of toetsing: het gaat altijd om de vraag welke keuzes we maken en waarom.”
Met de Comeniusprijs krijgt Luth-Morgan de ruimte om onderwijs te ontwikkelen waarin studenten het recht grondig leren beheersen én leren reflecteren op de maatschappelijke impact ervan, geheel in lijn met de visie van Erasmus School of Law om het recht te bestuderen in zijn maatschappelijke en economische context. “We willen studenten opleiden tot kritische, weerbare juristen die zich bewust zijn dat het recht wordt gevormd door maatschappelijke keuzes, en dat zij daar straks zelf invloed op kunnen uitoefenen.”
3 oktober - Rechten & AI: de jurist van de toekomst
De jurist van de toekomst denkt kritisch, spreekt met overtuiging en kent de grenzen van AI. Op 3 oktober gaan we daarover in gesprek tijdens het debat AI & Recht: de jurist van de toekomst.
- Universitair Docent
- Meer informatie
Het Comeniusprogramma van de NRO | Artikel in Ars Equi: ‘ChatGPT als katalysator voor meer authentieke toetsing: praktijkvoorbeelden uit het ethiekonderwijs’ | Evenement 3 oktober: AI & Recht: de jurist van de toekomst.
