Aangezien de huidige inflatie nog altijd ver onder de beleidsdoelstelling ligt, is het laten draaien van de geldpers door de Europese Centrale Bank (ECB) gerechtvaardigd. Dat stelt een studiegroep van experts die, in opdracht van de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer, onderzoekt wat de wenselijkheid en de mogelijkheid is om het mandaat van de ECB te wijzigen door middel van een verdragswijziging.
Tweede Kamer maakt zich zorgen
In dagblad Trouw is op 14 januari 2021 te lezen dat, als reactie op de coronacrisis, de ECB 1850 miljard euro bijdrukt om haar beleidsdoelen voor inflatie te halen. De Tweede Kamer maakt zich zorgen over het opendraaien van de geldkraan en vraagt zich af of het Verdrag van de Europese Unie (VEU) moet worden aangepast om deze ontwikkelingen bij de ECB in toom te houden.
ECB bevindt zich een lastige positie
Volgens de studiegroep van experts, waaronder Fabian Amtenbrink, hoogleraar Recht van de Europese Unie aan Erasmus School of Law, is een aanpassing van het verdrag niet nodig. Als de coronacrisis straks voorbij is en de economie weer in een hogere versnelling draait, dan zal de inflatie naar verwachting wel hard stijgen. Normaliter zou een centrale bank de beleidsrentes dan omhoog bijstellen, maar met de huidige omstandigheden zou dat vernietigende gevolgen kunnen hebben voor (met name zuidelijke) EU-lidstaten. Amtenbrink en zijn collega’s erkennen dat de ECB zich op zo’n moment in een lastige positie bevindt. De enige opties zijn dan het laten doorstijgen van de inflatie of een nieuwe kredietcrisis: De ECB komt dan klem te zitten tussen “a rock and a hard place”. Daarnaast is het bijdrukken van nieuw geld ook goed voor de financiële stabiliteit volgens de experts.
De bevindingen van de studiegroep worden een dezer dagen in een rapport neergelegd en aangeboden aan de vaste Kamercommissie voor Financiën. Naast de beantwoording of het onconventionele monetaire beleid van de ECB economisch effectief is en juridisch houdbaar, wordt er in het rapport ook aandacht besteed aan de mogelijkheid van de vergroening van het monetaire beleid van de ECB, om zo een bijdrage te leveren aan het bestrijden van klimaatverandering.
Naast Fabian Amtenbrink behoren tot de leden van de studiegroep Lex Hoogduin (hoogleraar Complexity and uncertainty in financial markets and financial institutions aan de RuG, tevens voorzitter), Dirk Bezemer (hoogleraar Economie van de internationale financiële ontwikkeling aan de RuG), dr. Maria Demertzis (adjunct director van de denktank Bruegel), en dr. Edin Mujagic (hoofdeconoom OHV Vermogensbeheer, tevens secretaris).