“In januari stond er in het dagblad Trouw een klacht dat er bij de overheid geen kennis van zaken meer aanwezig is. Ambtenaren kunnen niks meer zelf en juristen zouden mede de oorzaak van het probleem zijn. En bij tijd en wijle blijkt dat overheidsjuristen zelf ook worstelen met hun profiel, een goede aanleiding om hierover als juridische faculteit en praktijk in gesprek te gaan." Zo opende Evert Stamhuis, hoogleraar Law & Innovation, het rondetafelgesprek dat als onderdeel van de Erasmus School of Law Wetenschapsweek 2024 plaatsvond op 21 maart. In dit artikel blikken we terug op het gesprek en delen we de belangrijkste inzichten.
Gedurende de bijeenkomst werd een breed scala aan inzichten gedeeld. Vanuit verschillende lagen van de overheid werden perspectieven aangedragen, variërend van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten tot de Rijksoverheid en lokale overheidsinstanties. Door de deelnemers werd benadrukt dat naast inhoudelijke kennis, communicatievaardigheden en een brede maatschappelijke oriëntatie van essentieel belang is voor juristen, fiscalisten en criminologen binnen de publieke sector. Ook het vermogen om creatief en flexibel te zijn, werd door de aanwezigen als cruciaal bestempeld. “De maatschappelijk oriëntatie is heel erg belangrijk. We zoeken maatschappelijk geëngageerde juristen met hart voor de mensen en oog voor de maatschappij. Zij moeten niet alleen maar denken in risico’s en problemen, maar wel de problemen blijven zien”, aldus een van de sprekers.
Het belang van een goede verbinding tussen academische opleidingen en praktijkgerichte vaardigheden werd meermaals benadrukt. Dit uitte zich in oproepen tot meer praktijkgerichte ervaringen voor studenten en een nadruk op vaardigheden als communicatie en omgevingsbewustzijn. Malouke Kuiper, universitair docent criminologie en deelnemer tijdens het rondetafelgesprek, reflecteert: “Mijn onderzoek laat zien dat veel juristen de sociaalwetenschappelijke kennis als een relevante bron beschouwen om praktijkproblemen aan te pakken. Dat sluit aan bij het pleidooi van de deelnemers om in de juridische opleiding andere dan juridische perspectieven op de samenleving mee te nemen.”
Ook de aanwezigen die betrokken zijn bij het onderwijs van de toekomstige juristen, fiscalisten en criminologen deelden belangrijke inzichten. “We doen er alles aan om onze studenten op te leiden tot kritisch denkers met veel kennis maar streven er ook naar dat onze afgestudeerden voldoende basis hebben om soepel te kunnen manoeuvreren door verschillende domeinen." “Je wilt de studenten in staat stellen om kritisch na te denken met een sterk moreel kompas.” “We streven ernaar om mensen op te leiden die waarden zien en maatschappijgevoelig zijn. Die doorzien welke systemen wel en niet werken in het licht van die waarden.”
De bijeenkomst werd afgesloten met collectieve voorstellen, waaronder eventuele vervolggesprekken en het aanbieden van meeloopperiodes voor studenten bij aanwezige organisaties.
Stamhuis blikt terug op een waardevol gesprek: “De centrale vraag bleek bij het leeuwendeel van de deelnemers zeer actueel en relevant. Dat was een prettige verrassing, evenals de bereidheid om in de cirkel mee te praten. De belangrijkste take-away voor ons als opleiders is drieledig: train juristen in het vertolken van juridische inhoud voor beleidsmakers en collega’s zonder juridische opleiding; breng ze een creatieve denkwijze bij, zodat een jurist mee kan uitvinden hoe een doelstelling bereikbaar is, in plaats van alleen maar risico’s te benoemen; oefen in het goed onderbouwen van waar de grens ligt van rechtsstatelijkheid en fundamentele rechten van de mens.”
We willen alle deelnemers bedanken voor hun aanwezigheid en waardevolle inzichten.