Promotie T. (Tim) Heemskerk

Hieronder volgt een korte samenvatting van het proefschrift:

Protonentherapie is een relatief nieuwe vorm van radiotherapie voor de behandeling van kanker. In tegenstelling tot conventionele bestraling met fotonen, geven protonen hun maximale energie af op een specifiek punt (de Bragg-piek), waardoor omliggend gezond weefsel beter gespaard blijft. Dit maakt protonentherapie bijzonder geschikt voor tumoren bij kwetsbare organen en bij kinderen.

Hoewel protontherapie standaard wordt beoordeeld met een vaste relatieve biologische effectiviteit (RBE) van 1,1, blijkt deze in werkelijkheid te variëren, onder andere afhankelijk van het type DNA-schade en het vermogen van cellen om die schade te herstellen. In dit proefschrift wordt onderzocht hoe cellen DNA-schade door protonen herkennen en repareren, en welke herstelmechanismen hierbij een rol spelen.

We bestudeerden hoe cellen reageren op verschillende soorten DNA-schade en hoe twee belangrijke herstelroutes – NHEJ en HR – samenwerken. Ook onderzochten we hoe verhitting van cellen (hyperthermie) de gevoeligheid voor protonen beïnvloedt, en hoe LET (een maat voor energie-afgifte) de ernst van DNA-schade beïnvloedt.

Verder ontwikkelden we nieuwe technieken om DNA-herstel live in beeld te brengen tijdens en na bestraling, en een methode om kleine tumoren bij proefdieren nauwkeurig te bestralen met protonen. Tot slot testten we of de laboratoriumbevindingen ook gelden in levende modellen.

Dit onderzoek draagt bij aan een beter begrip van de biologische effecten van protonentherapie en helpt bij het ontwikkelen van effectievere en gerichtere behandelstrategieën voor kanker.