Transparantie en niet-financiële rapportage - verwachtingen over een nieuw instrument
Rapportage als instrument voor beïnvloeding/engagement
In 2014 is door de EU een richtlijn opgesteld die 'bepaalde ondernemingen' verplicht tot het openbaar maken van niet-financiële informatie. Het doel van de richtlijn is om ervoor te zorgen dat bedrijven open zijn over de manier waarop ze rekening houden met publieke belangen (onder andere mensenrechten, milieuaspecten en corruptie). Door 'transparant-zijn' af te dwingen kunnen verschillende maatschappelijke belanghebbenden deze bedrijven proberen te beïnvloeden. Zo kunnen NGOs op basis van openbare informatie bedrijven ranken op duurzaamheid, en kunnen investeerders afwegen of ze wel of niet gaan investeren of met het bedrijf in overleg gaan over voorwaarden en prestaties op het vlak van duurzaamheid. Dit soort verwachtingen creëren veel optimisme over de effecten van dit instrument, maar tegelijk is er nog maar weinig concrete informatie voorhanden om dat optimisme te onderbouwen.
Een belangrijke taak van het PBL Planbureau voor de Leefomgeving is om de effectiviteit van beleidsinstrumenten te evalueren. Het PBL heeft een consortium van onderzoekers (van het Impact Centre Erasmus, Sustainable Finance Lab, en Nyenrode Business Universiteit) opdracht gegeven om de mogelijke invloed van financiële instellingen op de duurzaamheidsprestaties in beeld te brengen, met de nadruk op biodiversiteit en natuurlijk kapitaal. Ook zijn in dit onderzoek een aantal bedrijven gevraagd hoe zij de invloed van financiers ervaren. Zowel bij onderzochte investeerders als bedrijven blijkt dat de verwachtingen over effecten niet heel groot zijn. Op basis van de bevindingen wordt een aantal suggesties gedaan om het instrument effectiever te maken, zoals het standaardiseren van rapportrages waardoor het vergelijken van prestaties van bedrijven gemakkelijker wordt, en het introduceren van beloningen gekoppeld aan een lange termijnperspectief.