Het OM en de euthanasiecommissies zijn het niet eens over de huidige uitwerking van de controle op euthanasie in Nederland. De commissies, die bestaan uit ethici, artsen en juristen, beoordelen de zorgvuldigheid die betracht moet worden bij euthanasiezaken en sturen zaken die niet stroken met de geldende richtlijn door naar het OM. Er is echter gebleken dat de richtlijn die wordt gehanteerd coulanter is geworden dan de geldende wetgeving. Paul Mevis, hoogleraar Strafrecht aan Erasmus School of Law, maakt zich zorgen over de controlefunctie van het strafrecht en pleit voor een onafhankelijk onderzoek.
Naar aanleiding van het Arends arrest, werd de richtlijn voor euthanasie door de euthanasiecommissies aangepast. Verpleegkundige Arends verleende euthanasie op basis van een wens op schrift, terwijl de letter van de wet voorschrijft dat een patiënt op het moment van euthanasie hier nog om moet kunnen vragen. De Hoge Raad oordeelde dat Arends zorgvuldig heeft gehandeld en dus geen strafbaar feit heeft gepleegd. De commissie heeft haar richtlijn naar aanleiding van dit arrest versoepeld[KS1] , echter is het OM van mening dat deze aanpassing de richtlijn te soepel maakt en ruimte laat voor euthanasiegevallen die wederrechtelijk zijn. In het ergste geval kan een arts overgaan tot euthanasie op basis van de richtlijn, maar volgens de maatstaven van het strafrecht toch beschuldigd worden van moord.
De controlefunctie van het strafrecht
De commissies sturen alle gevallen die in strijd zijn met de richtlijn door naar het OM, waarna het OM bepaalt in hoeverre vervolging nodig of mogelijk is. De commissies spelen door deze constructie een belangrijke rol in het aanleveren van de informatie die het OM als handhaver van het recht nodig heeft. Als de commissies een te coulante richtlijn hanteren, kan het OM de naleving van het strafrecht niet garanderen. “De controlefunctie die het strafrecht heeft, wordt nu wel erg lastig uit te oefenen”, zo stelt Mevis in Trouw.
Zaken waar we het als maatschappij over moeten hebben
Daarom pleit Mevis voor een onafhankelijk onderzoek naar de commissies en de richtlijn: “Niet om alle dossiers opnieuw te bekijken, maar wel om te zien of er bij de dossiers die als ‘zorgvuldig’ beoordeeld zijn geen zaken zitten waar we het als maatschappij over moeten hebben.” Het is namelijk belangrijk dat de rechtspraak zich kan blijven ontfermen over mogelijke delicten en mogelijke verkeerde uitvoering van euthanasie.
- Professor
- Meer informatie
Lees het volledige Trouw artikel hier.