Minister Franc Weerwind wil de wet veranderen zodat niet hij, maar een speciale rechtbank voortaan kan besluiten of levenslanggestraften vrijkomen. Hij schreef daarover een brief aan de Tweede Kamer en legde zijn voornemens verder uit in een uitzending van Nieuwsuur. Weerwinds beslissing is, onder meer, gebaseerd op de uitkomst van een onderzoek van Paul Mevis, Pieter Verrest en Claire Hofman, onderzoekers van Erasmus School of Law.
Levenslanggestraften hebben sinds 2017 in Nederland recht op een herbeoordeling van de tenuitvoerlegging van hun straf na maximaal 27 jaar detentie. Dit gebeurt door een beslissing van de minister voor Rechtsbescherming, die gratie kan verlenen. De beslissing van de minister wordt in stappen voorbereid door het Adviescollege Levenslanggestraften (ACL), waarin deskundigen uit verschillende disciplines zitting hebben.
Vorig jaar hebben onderzoekers van Erasmus School of Law, Paul Mevis, Pieter Verrest en Claire Hofman, onderzoek verricht naar het stelsel voor de herbeoordeling van de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
In een brief die Weerwind in juni naar de Tweede Kamer stuurde, gaat hij uitgebreid in op de resultaten van dit onderzoek en reageert hij positief op het advies dat de Raad voor Rechtstoepassing en Jeugdbescherming vorige maand heeft gepubliceerd. In het advies van deze Raad wordt geconcludeerd dat de huidige procedure een ‘politiek karakter’ heeft. De beoordeling transformeren tot een onafhankelijke rechterlijke toets geeft een gedetineerde betere rechtswaarborgen, omdat een minister ook altijd rekening zal houden met het politieke klimaat waarin hij opereert.