Politie bewaart burgerdata in strijd met wet: hoogleraar Marc Schuilenburg waarschuwt voor 'controlemaatschappij'

In een recent artikel op het journalistieke platform “Follow the Money” uit Marc Schuilenburg, hoogleraar digitale surveillance aan Erasmus School of Law, scherpe kritiek op deze werkwijze. Hij stelt dat we niet langer in een controlestaat leven, maar in een controlemaatschappij, waarin surveillance diep is doorgedrongen in het dagelijks leven. Volgens Schuilenburg zijn we ons vaak niet eens bewust van de mate waarin onze handelingen worden geregistreerd en geanalyseerd.

Behoefte aan herziening van wetgeving

De politie maakt steeds vaker gebruik van geautomatiseerde analyses van grote hoeveelheden digitale gegevens, waarbij de uitkomsten van deze analyses een belangrijke rol spelen in opsporingsonderzoeken en handhaving van de openbare orde. Echter, de databanken waarop deze werkwijze is gebaseerd, bevatten veel informatie die de politie niet (meer) mag bezitten en waarvan de kwaliteit niet gegarandeerd kan worden. Dit leidt tot zorgen over discriminatie, stigmatisering en misbruik.

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft haar verontrusting uitgesproken over de ontdekking dat de politie opzettelijk wetgeving negeert. Er is behoefte aan een herziening van de wetgeving om de toegang tot oude gegevens te reguleren, maar alleen onder toezicht van een onafhankelijke autoriteit. 

Schuilenburg benadrukt dat de samenleving kritisch moet blijven op de inzet van technologieën die de privacy van burgers kunnen schenden. Hij pleit voor meer transparantie en verantwoording in het gebruik van digitale surveillance door de politie. Ook stelt Schuilenburg dat de politie meer aandacht moet besteden aan de kwaliteit van haar datahuishouding met voldoende checks and balances.