Toename in het gebruik van big data door de politie: extra veilig of een inbreuk op privacy?

Marc Schuilenburg
Yvonne Compier

Door middel van big data kunnen deskundigen het gedrag van personen steeds beter voorspellen. Ook de politie maakt steeds meer gebruik van big data en systeemkoppelingen om opsporing en handhaving te verbeteren. Hoewel dit criminaliteit helpt te voorkomen, zijn er zorgen over de negatieve gevolgen van ingebakken fouten in de systemen. Marc Schuilenburg, hoogleraar Digital Surveillance aan Erasmus School of Law, licht het gebruik van big data door de politie toe in een gesprek met BNR Nieuws in de podcast Eyeopeners.

De politie maakt gebruikt big data voor Predictive Policing; het voorspellen op welke locatie criminaliteit gaat plaatsvinden. De politie gebruikt grote datasets echter ook om op andere manieren het politiewerk te verbeteren. Op straat gebruikt de politie gekoppelde politiesystemen die agenten op hun telefoon kunnen raadplegen, bijvoorbeeld om te zien of iemand een strafblad heeft of vuurwapengevaarlijk is. De recherche gebruikt daarnaast steeds meer instrumenten zoals textmining en deep learning om grote datasets uit telefoons en laptops te kunnen ontsluiten. Ook heeft de politie een afdeling Intelligence, die instrumenten ontwikkelt die bijdragen in de recherche, handhaving en hulpverlening door de politie.

Functioneren als eenheid

Schuilenburg legt uit dat deze ontwikkeling grote voordelen meebrengt voor de politie: “De politie kan met behulp van die data fungeren als één lichaam en dat [voordeel] moeten we niet onderschatten, aangezien de politie bestaat uit meerdere eenheden, waaronder het werk op straat, recherche, opsporing en intelligence.” Daarnaast zorgt het er ook voor dat de politie versneld kan leren, vertelt Schuilenburg: “Het politieapparaat kan sneller leren en optreden door grotere data volumes die via algoritmen worden ontsloten. Dat snelle leren kan als ze bepaalde trends zien, ze kunnen sneller risicoanalyses maken en ze kunnen ook de capaciteit van de politie hierdoor beter inzetten.”

Vicieuze cirkel

Een bekend negatief effect van het gebruik van big datasystemen zijn vooroordelen en self-fulfulling prophecies. Dit risico is het grootst bij predictive policing. Als zo’n systeem voorspelt waar de criminaliteit gaat plaatsvinden bestaat het risico dat de politie alleen nog maar naar de locaties gaat waar de proces-verbalen en aangiftes vandaan komen, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Wanneer predictive policing uitgaat van het voorspellen van welke personen criminaliteit zullen plegen, ontstaat nog een groter risico. Schuilenburg: “Als je gaat voorspellen wie criminaliteit gaat plegen in de komende tijd, dan zie je dat het niet zozeer meer gaat om concrete handelingen, maar veel meer eigenlijk om een soort criminaliseren van de geest van een persoon. (…) Dan is er het risico dat de politie in toenemende mate op de stoel van de psychiater gaat zitten omdat ze steeds in een eerdere fase wil afleiden hoe groot de kans in een bepaalde situatie is dat een persoon criminaliteit gaat plegen.”

Het gebruik van big data door de politie is een risico, BNR-presentator Meindert Schut noemt het “doodeng”, Schuilenburg is er iets nuchterder onder: “We moeten niet vergeten waarom big datatoepassingen steeds vaker worden toegepast. Dit past in een langere trend van de digitalisering van de politiefunctie. Vanuit de politiek en onze samenleving staat alles steeds meer in het teken staat van voorzorg. Wij accepteren niet meer dat ons iets negatiefs overkomt. Vanuit een voorzorgsdenken proberen we in steeds eerdere mate in te grijpen. Dan is dit een logisch uitvloeisel, zonder dat ik het daarmee wil goedpraten.”

Professor
Meer informatie

Klik hier voor de hele aflevering van BNR Eyeopeners.

Vergelijk @count opleiding

  • @title

    • Tijdsduur: @duration
Vergelijk opleidingen