In de moordzaak van Peter R. de Vries is levenslang geëist tegen de verdachten. De Officier van Justitie wil hiermee een signaal afgeven en georganiseerde misdaad harder aanpakken. Uiteindelijk beslist de strafrechter of de verdachten worden veroordeeld en met welke strafoplegging: daadwerkelijk levenslang of een langdurige tijdelijke gevangenisstraf? Sanne Struijk, hoogleraar Sanctierecht aan Erasmus School of Law, legt uit in Trouw welke factoren de hoogte van een straf kunnen beïnvloeden.
De wetgevende macht kan invloed uitoefenen op de hoogte van een straf. Dit kan door de wettelijke maximumstraf voor een delict te verhogen, maar ook bijvoorbeeld door het opnemen van georganiseerde misdaad of het plegen van een huurmoord als afzonderlijke strafverzwarende omstandigheid in de wet. Struijk merkt op dat de rechterlijke macht zelf ook invloed kan uitoefenen: “Het initiatief kan impliciet ook bij de rechtspraak zelf liggen. Als rechters bijvoorbeeld georganiseerde misdaad als strafverzwarende factor laten doorwerken in hun uitspraken, dan zou de wetgever dat in wetgeving kunnen omzetten. Of via EU-regelgeving, zoals ook het terroristisch oogmerk in de wet terecht is gekomen.”
De ontwikkeling dat straffen hoger worden of voor welk type moord de levenslange gevangenisstraf is aangewezen, is volgens de hoogleraar Sanctierecht vooral een maatschappelijke ontwikkeling: “Welke straf is passend voor een bepaald type delict? Dat is een maatschappelijke vraag. Het antwoord is in grote mate afhankelijk van de tijdgeest waarin we leven. Strafrecht is onderdeel van de maatschappij en wordt gevormd door de maatschappij. Verandering van de maatschappelijke opinie kan dus leiden tot hogere of lagere bestraffing.”
Van het opleggen van langere vrijheidsstraffen kan weliswaar een afschrikkende werking uitgaan, maar toch is dit geen magische oplossing volgens Struijk: “Afschrikking alleen werkt niet dempend op de criminaliteit. Dat zie je ook in de Verenigde Staten. Maar strafrecht gaat niet alleen over afschrikking, het is voor een groot deel gericht op normbevestiging. Bijvoorbeeld de norm dat je niet iemand vermoordt. En als je dat toch doet, dat daar een zware straf op staat.”
De uitspraak in de moordzaak van Peter R. de Vries wordt verwacht op 14 juli 2022.
- Professor
- Meer informatie
Klik hier voor het hele artikel van Trouw.