Promotie D. (Debby) Wensink

Samenvatting:

Erytropoëtische protoporfyrie (EPP) is een erfelijke stofwisselingsziekte, veroorzaakt door een enzymdefect in de heemsynthese, die zich kenmerkt door pijnlijke fotosensitiviteit. Deze fotosensitiviteit begint bij de geboorte en blijft bestaan gedurende het gehele leven. Op jonge leeftijd leren patiënten licht blootstelling te vermijden door het veranderen van hun gedrag, welke zorgen voor een lage kwaliteit van leven. Tot voor kort was er geen effectieve therapie voor EPP, de behandeling bestond uit het strikt vermijden van zonlicht en het dragen van beschermende kleding. Tot op heden is afamelanotide de enige behandelingsoptie voor EPP. Het is een uitdaging om een klinisch zinvolle en statistisch significante respons op behandeling aan te tonen in studies naar zeldzame ziekten vanwege het ontbreken van geschikte eindpunten.

Deze thesis laat zien met data uit de dagelijkse praktijk dat afamelanotide behandeling veilig is, en effectiever is in het voorkomen van fotosensitieve symptomen in EPP-patiënten. Afamelanotide verhoogd de tijd die buiten doorgebracht kan worden, blootstelling aan wit licht, verbeterd de kwaliteit van kleven, en zorgt voor minder ernstige fototoxische reacties. Daarnaast blijkt dat EPP een negatieve impact heeft op de arbeidsparticipatie en sociale aspecten. Het gebruik van actigrafie om wit licht blootstelling te meten en ‘tijd-tot-symptomen’ (time-to-prodome) zijn geschikte uitkomstmaten om  behandel effecten in EPP-patiënten te meten. Tenslotte is ernstige leverziekte in EPP-patiënten zeldzaam, echter kunnen we met elastografie niet voorspellen wie er risico lopen op het krijgen van die ernstige leverziekten. Maar de geobserveerde normale prevalentie van leververvetting en leverfibrose zijn geruststellend voor EPP-patiënten.