Promotie E. (Erika) Huijser

Proefschrift in het kort:

In de meeste patiënten met het primaire syndroom van Sjögren (pSS) staat de type I interferon (IFN-I) signaalroute continu aan. Het onderzoek in proefschrift beoogde het vergroten van inzicht in de processen die de IFN-I signaalroute aanzetten in pSS en de gevolgen hiervan. Met een ultragevoelige techniek (Simoa) werd IFN-I in het bloed van pSS patiënten gemeten. Hieruit bleek dat er een goede relatie bestaat tussen de hoeveelheid IFN-I in het bloed en de IFN-I score, een surrogaatmerker voor IFN-I. De meeste IFN-I werd gemeten in het bloed van patiënten die naast de droogteklachten ook symptomen hadden die ontstaan door antistoffen of door overmatige activiteit van de afweercellen die antistoffen kunnen maken. Sensoren die nucleïnezuren detecteren, zijn belangrijk voor het stimuleren van IFN-I. Dit proefschrift geeft een samenvatting van de aanwijzingen uit de literatuur voor betrokkenheid van RIG-I-like receptoren en DNA-sensoren, twee nucleïnezuursignaalroutes, in pSS. In het laboratorium werd een stof aan de afweercellen toegevoegd die de DNA-sensoren activeert. De monocyten en de plasmacytoïde dendritische cellen – twee typen afweercellen – van pSS patiënten hadden een hogere activiteit van de DNA-sensorsignaalroute en maakten meer IFN-I dan de afweercellen van gezonde controles. Deze resultaten ondersteunen de mogelijkheid dat de nucleïnezuursignaalroutes meespelen in de IFN-I activatie in pSS. Tenslotte beschrijft dit proefschrift het onderlinge verband tussen IFN-I, ‘trained immunity’ en cholesterolopname door afweercellen, dat mogelijk ook belangrijk is in pSS. Samenvattend geeft dit proefschrift inzicht in de rol van nucleïnezuursignaalroutes, ‘trained immunity’ en de stofwisseling van afweercellen bij de IFN-I activatie in pSS.