Promotie H.B. (Babs) Broekema

Proefschrift in het kort:

Op 1 januari 2015 decentraliseert de centrale overheid de Jeugdzorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet naar gemeenten. Gemeenten worden hiervoor beschouwd als een onafhankelijke laag van beleidsontwikkeling, met politieke, administratieve en financiële verantwoordelijkheden. Deze verantwoordelijkheden in combinatie met beleidsvrijheid hebben ertoe geleid dat het gedecentraliseerde beleid per gemeente kan verschillen.

Om erachter te komen hoe de dynamiek van de lokale politieke arena bijdraagt aan de variatie in constellaties van lokaal sociaal beleid, is de centrale onderzoeksvraag in dit proefschrift daarom als volgt geformuleerd: Hoe geven cruciale actoren in lokale politieke arena’s vorm aan gedecentraliseerd sociaal beleid?

Dit proefschrift concludeert dat lokale politici en beleidsmakers bij het ontwerpen van sociaal beleid een evenwicht moeten vinden tussen determinanten uit de lokale politieke context en institutionele druk. Lokale bestuurders en ambtenaren proberen beleid aan te passen naar de lokale politieke context. Hierin worden hun mogelijkheden echter beperkt door beperkte middelen en/of doordat deel uitmaken van regionale samenwerkingsverbanden waarin afspraken zijn over de gezamenlijke vormgeving van het lokaal sociaal beleid. Daarnaast leidt de kracht van institutionele druk, afkomstig van bijvoorbeeld de nationale of regionale overheden, tot een beperkte mate van variatie in met name de uiteindelijke beleidsvorm van de Participatiewet. De lokale omstandigheden die we in het onderzoek hebben meegenomen, spelen daarbij slechts een ondergeschikte rol. 

Hierdoor blijkt het argument dat “het overbrengen van een groot aantal taken van het Rijk naar gemeenten […] meer maatwerk mogelijk [maakt] en het [...] de betrokkenheid van burgers [vergroot]”, in de praktijk moeilijk uitvoerbaar is.