Promotie J.P. (Jochem) Spaans

Proefschrift in het kort:

Prosociaal gedrag beschrijft gedrag dat een ander ten goede komt, zonder een duidelijk voordeel voor degene die het gedrag vertoont. In de adolescentie ontwikkelen kinderen hun sociale vaardigheden nog verder, ze worden bijvoorbeeld betere in het nemen van het perspectief van een ander, waardoor ze gezonde relaties kunnen ontwikkelen en meer volwassen prosociale doelen krijgen.

Ik heb het ervaren van positieve emotie, of een gevoel van beloning, wanneer we anderen helpen onderzocht, dat samenhangt met prosociaal gedrag. Deze ervaringen wordt vaak aangeduid als plaatsvervangende beloningservaringen, en worden geassocieerd met activiteit in een specifiek gebied van de hersenen, het ventrale striatum (Nucleus Accumbens), dat ook actief is bij allerlei beloningen voor onszelf. 

Ik onderzocht deze beloningservaringen in een longitudinale steekproef van adolescenten (waarbij ik dezelfde groep gedurende drie jaar volgde). Hierbij gebruikte ik fMRI om inzicht te krijgen in de neurale activiteit wanneer adolescenten geld verdienden voor zichzelf en voor een zelfgekozen goed doel.

Twee uitgelichte resultaten: Ten eerste, plaatsvervangende beloningservaringen bij het verdienen voor een goed doel in de adolescentie hangen samen met individuele verschillen in het vermogen om perspectief te nemen en met de neiging om zelf te doneren aan een goed doel. Ten tweede, de ontwikkelingstrajecten van activiteit van activiteit in het ventrale striatum bij beloningen voor jezelf en het goede doel hangen samen met veranderingen in donatiegedrag en het vermogen om perspectief te nemen. Dit suggereert dat neurale activatie bij beloningen voor jezelf en het goede doel steeds meer op elkaar lijkt over de tijd heen.