Promotie K.A. (Kasper) Overbeek

Samenvatting:

Dit proefschrift beschrijft wetenschappelijk onderzoek naar verschillende aspecten van surveillance voor alvleesklierkanker. Surveillance heeft als doel de ziekte in een vroeg stadium te detecteren. Het proefschrift bestaat uit tien studies die zijn verdeeld over drie delen. 

Het eerste deel richt zich op het identificeren van geschikte doelgroepen, waaronder patiënten met suikerziekte, patiënten met een cyste (met vocht gevulde holte) in de alvleesklier, en individuen met een aangeboren aanleg voor alvleesklierkanker. Er is een model ontwikkeld dat het risico inschat dat een cyste zorgwekkende kenmerken gaat ontwikkelen. Daarnaast worden adviezen gegeven bij welk soort aangeboren aanleg men in aanmerking komt voor surveillance en wanneer niet. 

Het tweede deel richt zich op de psychologische belasting van surveillance en de mogelijk nadelige gevolgen op deelnemers. Samenvattend vinden deelnemers de belasting laag, en de voordelen van surveillance groter dan de nadelen. Zelfs deelnemers die nadelige gevolgen ondervonden, hadden een onveranderd positieve mening over surveillance. 

Het derde deel richt zich op de uitkomsten van surveillance op lange termijn. Na 13 jaar was alvleesklierkanker vastgesteld bij meerdere personen met een sterke aangeboren aanleg, maar niet bij de personen zonder deze aanleg. Ondanks de surveillance werd het grootste deel van de alvleesklierkanker alsnog in een gevorderd stadium vastgesteld. In bijna de helft van de gevallen leek de alvleesklierkanker te zijn ontstaan uit een alvleeskliercyste. Cysten in personen met een aangeboren aanleg lijken een grotere groeisnelheid te hebben, en een grotere kans om zorgwekkende kenmerken te ontwikkelen, dan cysten in personen zonder aangeboren aanleg.