Op woensdag 24 juni 2020 verdedigt M.P. van der Meulen haar proefschrift, getiteld: ‘Improving the Performance and Efficiency of the Colorectal Cancer Screening Programme in the Netherlands’.
Dikke darmkanker, of kortweg darmkanker, is de op één na dodelijkste vorm van kanker in het Westen. Het aantal darmkanker gevallen toont een stijgende lijn, van 7.100 gevallen in 1990 tot 13.028 gevallen in 2013. In eerste instantie dacht men dat darmkanker zich voornamelijk ontwikkelt vanuit een voorstadium, het adenoom. Naar schatting heeft 30% van de volwassenen tussen de 50 en 75 jaar adenomen in hun dikke darm. Slechts een klein percentage van deze adenomen zal uiteindelijk uitgroeien tot darmkanker. Sinds kort is bekend dat darmkanker zich ook kan ontwikkelen vanuit een sessiel serrated poliep.
Als adenomen door screening verwijderd worden, kan darmkanker voorkomen worden. Indien een adenoom zich ontwikkelt tot darmkanker, leidt dit meestal niet direct tot symptomen, dit wordt pre-klinische darmkanker genoemd. Met screening kan darmkanker gedetecteerd worden in dit pre-klinische stadium. Omdat in dat geval de behandeling in een eerder stadium gestart kan worden, is er een hogere kans op volledig herstel, een lagere kans op bijwerkingen en ook een lagere kans op uitzaaiingen naar de lymfeklieren of andere organen. Kortom, vroege detectie van darmkanker kan de overlevingskans verbeteren, de noodzaak aan schadelijke behandelingen beperken, en zelfs darmkanker voorkomen. Verschillende gerandomiseerde studies hebben uitgewezen dat screening het aantal doden aan darmkanker kan terugdringen met 15-33%.
Vanwege bovengenoemde voordelen wordt darmkanker screening wereldwijd toegepast; de verschillende screening programma’s varieren echter sterk in de manier van organisatie, het type test, start- en stopleeftijd en screeningsinterval. De verschillende testen die gebruikt worden voor darmkanker screening zijn de guiac fecale occult bloedtest (gFOBT), de fecale immunochemische test (FIT), coloscopie, sigmoïdoscopie en computertomografie colonografie (CTC).
In Nederland zijn proefbevolkingsonderzoeken uitgevoerd om de acceptatie en het presteren van de verschillende screeningtesten te onderzoeken (gFOBT, sigmoidoscopy, FIT, CTC en colosopie). Deze proefbevolkingsonderzoeken lieten zien dat de meeste mensen meededen aan screening met FIT. Gebaseerd op deze bevindingen, is in 2014 een georganiseerd landelijk bevolkingsonderzoek naar darmkanker geïntroduceerd met een tweejaarlijkse FIT en een geleidelijke uitrol periode van vijf jaar.
De promoties vinden, in verband met het coronavirus, niet op de gebruikelijke wijze publiekelijk plaats in de Senaatszaal of de Professor Andries Queridozaal. De kandidaten zullen hun proefschrift online verdedigen.