Promotie S.B. (Sakinah) Idris

Samenvatting:

Leren om deel te nemen in de bredere samenleving vraagt om kennis, inzicht, leersituaties (sociale interacties), die tezamen geleidelijk de ontwikkeling van sociale vaardigheden met zich mee brengen. De sociale communicatievaardigheden van kinderen worden weerspiegeld in de manieren waarop ze (non-verbaal) leeftijdsgenoten benaderen, (verbaal) deelnemen aan gesprekken, eerdere ervaringen navertellen en over conflicten onderhandelen. Het huidige proefschrift heeft tot doel om allereerst de kennis over sociale communicatievaardigheden bij jongeren die geclassificeerd zijn met een autismespectrumstoornis (ASS) diagnose te verbeteren, om vervolgens veronderstelde verbeteringen te toetsen in de beoordeling en interventie van sociale communicatie bij adolescenten met ASS. Het project was het eerste in Nederland dat de effectiviteit onderzocht van het door ouders ondersteunde sociale vaardigheidsprogramma voor adolescenten met ASS, de PEERS® (Program for the Education and Enrichment of Relational Skills) interventie. We vertaalden PEERS waarbij er kleine culturele aanpassingen werden gemaakt vanwege praktische culturele verschillen. We vergeleken PEERS met de actieve behandelingscontrole conditie genaamd ROAD (Regulatie, Organisatie en Autonomie Didactieken), waarbij we gebruik maakten van gedragsobservatiemetingen en van vragenlijsten ingevuld door meerdere informanten. We ontdekten dat de PEERS-interventie® een effectief programma is voor het verbeteren van observeerbare sociale vaardigheden bij Nederlandse adolescenten met ASS, maar bij ROAD waren er vergelijkbare verbeteringen. Adolescenten die de PEERS-interventie® ontvingen, verbeterden hun sociale vaardigheden wel significant meer wanneer gemeten met ouder en zelfrapportage. Leraren in beide condities rapporteerden een afname van sociale beperkingen. Om de observeerbare sociale vaardigheden en het zelfvertrouwen van jongeren met ASS verder te verbeteren, zijn er verbeteringen nodig in de implementatie van de interventies in instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (zoals onderzoek naar voor wie, wanneer en hoe de interventies het beste werken om zo de handleidingen en opleidingen van professionals te verbeteren).