De kloof dichten: wat organisaties kunnen doen om een rechtvaardig beloningsbeleid te creëren

'Onze raad van bestuur wilde inzicht krijgen in de vraag of wij als organisatie voldoen aan het principe van gelijk loon voor gelijk werk', zegt Edwin Dortland, HR-manager bij woningcorporatie Woonstad Rotterdam. 'We hadden zelf al verschillende berekeningen gemaakt op basis van salarisgegevens, maar we waren op zoek naar een transparante en beproefde methodologie. Erasmus Q-Intelligence heeft ons de gewenste inzichten verschaft. Vorig jaar hebben zij voor ons een loonkloofonderzoek uitgevoerd, waarna we hen direct hebben gevraagd een diepgaand vervolgonderzoek te doen.'  

De ongecorrigeerde en gecorrigeerde loonkloof  

'De loonkloof verwijst naar het verschil in beloning tussen twee groepen mensen. Vaak gaat het om geslacht, maar het kan ook betrekking hebben op etniciteit', legt Buis Boone uit, datawetenschapper bij Erasmus Q-Intelligence en onderzoeker bij het loonkloofonderzoek van Woonstad Rotterdam. ‘Er zijn twee soorten loonverschillen. Het niet-gecorrigeerde loonverschil vergelijkt ten eerste de salarissen van mannen en vrouwen, ongeacht hun functie of positie. In wezen betekent dit dat een vuilnisman wordt vergeleken met een CEO. Dit verschil is groot omdat mannen nog steeds vaker hogere functies bekleden en in andere sectoren werken dan vrouwen.’  

Om een goed beeld te krijgen van het principe ‘gelijk loon voor gelijk werk’, moet ook de gecorrigeerde loonkloof worden bepaald. 'In dit onderzoek worden mensen met vergelijkbare kenmerken met elkaar vergeleken, waarbij rekening wordt gehouden met factoren als functieniveau, opleiding, leeftijd en werkervaring. Dit zijn legitieme redenen voor een loonkloof, terwijl geslacht of etniciteit dat niet zijn. Door voor deze factoren te corrigeren, ontstaat een duidelijker beeld van de mate waarin werknemers gelijk loon voor gelijk werk ontvangen.'  

Onderzoek naar loonverschillen  

In samenwerking met Erasmus School of Economics heeft Erasmus Q-Intelligence een geïntegreerde aanpak voor onderzoek naar loonverschillen ontwikkeld. Het onderzoek bij Woonstad Rotterdam begon met het aanleveren van de benodigde gegevens voor de statistische modellen die Erasmus Q-Intelligence gebruikt, waardoor de loonverschillen op transparante wijze aan het licht kwamen. 'Om een zinvolle gecorrigeerde loonkloof te kunnen vaststellen, is het belangrijk om de context van een organisatie te begrijpen', legt Boone uit. 'Door rekening te houden met de context krijg je een duidelijker beeld van waar de echte problemen liggen, of het nu gaat om loonongelijkheid binnen functies, belemmeringen voor promotie of vooroordelen bij de werving. Tijdens verschillende sessies met Woonstad hebben zij ons alle benodigde input gegeven om zinvolle vergelijkingen te kunnen maken. Hierdoor konden we een duidelijk rapport opstellen met daarin de loonverschillen tussen verschillende categorieën werknemers.'  

Bij Woonstad Rotterdam werd een niet-gecorrigeerde loonkloof van 8,3% vastgesteld. Na correctie voor genderneutrale, objectieve criteria zoals functieniveau en werkervaring bleef er een gecorrigeerde loonkloof van 1,5% over. Dit is beter dan het gemiddelde in Nederland en ligt onder het criterium van 5% volgens de EU-richtlijnen. 'Hoewel deze percentages beheersbaar zijn, geven ze toch aan dat er ruimte voor verbetering is', zegt Dortland. 'Daarom hebben we onmiddellijk om een diepgaand vervolgonderzoek gevraagd om nog meer inzicht te krijgen in de specifieke gebieden waar de loonkloof bestaat.'  

Certificering  

Op Europees niveau is de richtlijn inzake loontransparantie vastgesteld om de loonongelijkheid tussen mannen en vrouwen te verminderen. Vanaf 2027 zullen organisaties met meer dan 100 werknemers verplicht zijn om verslag uit te brengen over loonongelijkheid binnen hun bedrijf en corrigerende maatregelen te nemen als het loonverschil groter is dan 5% en niet kan worden gerechtvaardigd door genderneutrale, objectieve criteria.  

 Erasmus Q-Intelligence biedt organisaties die zich inzetten voor gelijke beloning de certificering Equal Pay Employer aan. Deze certificering garandeert dat organisaties voldoen aan de eisen van de richtlijn inzake loontransparantie.