Niets is zo praktisch als een goede theorie

Een belangrijk deel van de arbeids- en organisatie (A&O) psychologie richt zich op het welzijn van werknemers. Vanuit dit perspectief wordt er niet allen veel onderzoek gedaan naar de effecten van arbeidsbelasting zoals vermoeidheid en stress, maar ook naar de factoren die juist energie geven en ervoor zorgen dat werknemers bevlogen zijn.

In zijn oratie bespreekt arbeid- en organisatiepsycholoog Van der Linden hoe een combinatie van fundamentele en toegepaste theorieën en onderzoeksmethoden kan bijdragen aan kennis over vermoeidheid, stress en bevlogenheid. Hij pleit voor een multidisciplinaire aanpak waarin inzichten en methoden uit de biologie, neuropsychologie, en cognitieve psychologie worden gecombineerd met inzichten uit de A&O psychologie.

Als voorbeeld gaat hij in op het onderzoek naar alledaagse en chronische vermoeidheid. Met een combinatie van gedragsmaten, elektro-encefalografie (EEG), en andere fysiologische maten wordt onderzocht wat voor soort informatieverwerking er nu precies minder goed verloopt wanneer men moe is, en welke hersenprocessen ervoor zorgen dat men dan minder goed presteert. Dit soort onderzoek laat zien dat met name gecontroleerde informatieverwerking minder goed verloopt bij vermoeidheid. Bovendien worden dit soort effecten van vermoeidheid deels veroorzaakt door afwegingen van hoeveel energie een taak kost en wat zo’n investering uiteindelijk zal opleveren.

Een ander voorbeeld van zo’n multidisciplinaire aanpak is onderzoek naar individuele verschillen in stressgevoeligheid. Gebruik makend van een evolutionair perspectief wordt geprobeerd een oorzaak te vinden waarom sommige mensen meer stressvolle gebeurtenissen lijken mee te maken op hun werk en in hun privéleven, en waarom sommige mensen minder goed met stress kunnen omgaan.