Vanuit de gedachte van duurzaamheid sprak de Erasmus Universiteit Rotterdam in 2022 de ambitie uit dat het aanbod van voedsel en drank op de campus in 2030 volledig veganistisch zou zijn. Uit gesprekken met studenten en medewerkers bleek echter dat lang niet iedereen achter deze visie staat. Om de balans te vinden tussen duurzaamheid en keuzevrijheid zet de EUR nu in op het Planetary Health Diet.
Het Planetary Health Diet is het resultaat van een studie van 37 wetenschappers uit verschillende landen. Hun onderzoeksvraag: hoe zouden we als aardbewoners ons voedingspatroon kunnen inrichten om gezond én duurzaam te leven? Het is immers duidelijk dat onze huidige manier van voedselproductie en -consumptie een risico vormt voor onszelf en voor onze planeet. In 2019 publiceerde het medische-wetenschappelijke magazine The Lancet de adviezen van de wetenschappers.
We zouden er goed aan doen om voor vijftig procent fruit en groente te eten en daarnaast veel granen, noten en zaden. Dierlijke producten zouden hooguit twintig procent van onze consumptie moeten uitmaken. Het Planetary Health Diet is geen vastomlijnd dieet, waarin producten verboden zijn. Het is een richtlijn, waarbij iedereen zijn of haar eigen keuze kan maken. Annemiek Strijker, beleidsadviseur Duurzaamheid, licht de plannen toe.
Past bij alle waarden
Het Planetary Health Diet past bij alle waarden waarvoor we staan als universiteit. Wetenschappelijk onderbouwd en de beste optie voor mens en klimaat. Een mooie balans tussen duurzaamheid en keuzevrijheid.
Annemiek Strijker
Beleidsmedewerker Duurzaamheid
Waarom kiest de EUR voor het Planetary Health Diet?
“We hebben als universiteit de klimaat- en ecologische noodtoestand erkend. In al onze keuzes speelt duurzaamheid een belangrijke rol. Als het gaat om consumptie moeten we echt stappen zetten. Het westerse voedselsysteem is gewoon niet houdbaar met de klassieke landbouw, die de grond uitput en gifstoffen gebruikt. Daarbij brengt de voedingsindustrie voornamelijk bewerkt eten op de markt, waardoor mensen steeds ongezonder worden. Als universiteit voelen we ons medeverantwoordelijk. Daarom willen we, samen met de ondernemers die op campus Woudestein voedsel verkopen, werken aan een oplossing.”
“Vanuit die gedachte hebben we diverse scenario’s onderzocht. We hebben interviews gehouden met studenten en medewerkers; hoe denken zij en wat willen zij? Ook spraken we onderzoekers, die in hun vakgebied met duurzaamheid te maken hebben. In grote lijnen is er veel consensus, maar mensen willen wel zelf kiezen wat ze eten. Honderd procent vegan gaat ze te ver. Zo kwamen we uit bij het Planetary Health Diet, dat past bij alle waarden waarvoor we staan als universiteit. Wetenschappelijk onderbouwd en de beste optie voor mens en klimaat. Een mooie balans tussen duurzaamheid en keuzevrijheid. Uiteraard speelt de financiële haalbaarheid ook mee. Een hapje en een drankje moeten betaalbaar blijven voor de studenten, medewerkers en bezoekers.”
Hoe breng je het Planetary Health Diet naar de campus?
“Er is allereerst een uitvoerig besluitvormingstraject geweest. De plannen zijn besproken in allerlei bestuurlijke gremia. De Universiteitsraad heeft zich erover uitgesproken en het College van Bestuur heeft uiteindelijk het besluit genomen. Maar de echte impact zit in het draagvlak en gezamenlijk optrekken. We gaan met alle ondernemers op de campus om de tafel, zoals de SPAR, Food Plaza en het EUR Sport Café. Ik proef al veel bereidheid om mee te werken en daarbij: we kunnen niet alles via regels afdwingen en dat willen we ook niet. De ambitie is met hen een convenant te sluiten. Dat zou een primeur zijn voor de EUR.
“Het traject wordt stapje voor stapje uitgerold. We hebben een roadmap food and catering 2025-2030 opgesteld – 2030 is een kapstokjaar in het nationale Klimaatakkoord. In die periode willen we groeien naar een campus waar voor tachtig procent plantaardig voedsel wordt aangeboden en slechts twintig dierlijk. Nu zitten we nog op slechts 25 procent plantaardig. We ontwikkelen een digitale tool om onze ambities te monitoren. Per aanbieder wordt op een eenvoudige manier bijgehouden hoe groot het aandeel plantaardig is in het assortiment.”
Is er een relatie met ons onderwijs en onderzoek?
“Duurzaamheid heeft met alle wetenschappelijke domeinen te maken: economie, recht, filosofie, noem maar op. Het thema heeft in het onderzoek en in steeds meer onderwijsvakken een plek. Binnenkort start een keuzevak over sustainable and equitable food systems, waarin wij een presentatie geven van onze plannen. Zoals ik aangaf is het echt een gezamenlijk project. Het Erasmus Food Lab is aangesloten en een student was betrokken bij het opstellen van de roadmap. Het zou mooi zijn als we een soort levend lab worden waarin we bijdragen aan onderzoek naar een gezond en duurzaam voedingspatroon. Wat zijn de succesfactoren? Welke gedragsverandering is mogelijk en wenselijk? En hoe realiseren we dit?”
“Ook buiten de EUR laten we ons inspireren. De TU Delft heeft het Planetary Health Diet meegenomen in de aanbesteding voor catering en met succes geïmplementeerd. En diverse buitenlandse universiteiten zijn actief met plantaardige voeding. Daarnaast houden we richtlijnen van de overheid in de gaten, zoals het Nationaal Preventieakkoord.”
Dus samenwerking en keuzevrijheid zijn kernwoorden?
“Zeker. We zijn als campus één gemeenschap en het is belangrijk dat we samen optrekken. Niemand wordt gedwongen om zich aan te passen. We willen langzaam bewegen naar een meer gezonde en duurzame consumptie. Ik proef veel draagvlak, wellicht mede omdat we al enkele succesvolle pilots hebben gedaan. Bij academische plechtigheden is de catering van VITAM volledig vegetarisch. Inmiddels heeft elke koffiezaak ook plantaardige melk in het assortiment, dat was tien jaar geleden heel anders. De wereld verandert en het is logisch dat we daarin als universiteit meebewegen. Of soms voorloper zijn.”
- Meer informatie
Heb je vragen naar aanleiding van dit artikel? Stel ze via de Service Desk Real Estate & Facilities. Mail servicedesk@eur.nl of bel 010 408 88 80.
