De faculteitscolloquia beogen het brede, wijsgerige terrein van de Erasmus School of Philosophy (ESPhil) te bestrijken, zowel in de analytische en continentale filosofie als in de geschiedenis van de filosofie. In deze vierde sessie van 2022-2023 zal Tim Christiaens (Universiteit Tilburg) spreken over de notie van 'vervreemding' in het gedachtegoed van Karl Marx.
Wanneer filosofen zich tegenwoordig richten op Karl Marx zijn vervreemdingkritiek van het kapitalisme, richten zij zich meestal op Marx zijn vroege geschriften. Deze teksten, zoals de Pariser Manuskripte uit 1844, bevatten een expliciet Hegeliaanse en duidelijke aanklacht tegen het kapitalisme als bron van vervreemdende arbeidsomstandigheden voor de arbeidersklasse. Tijdens zijn filosofische ontwikkeling nam Marx echter geleidelijk afstand van zijn filosofische achtergrond en Hegeliaanse terminologie. De Grundrisse neemt in dit proces een ongemakkelijke positie in: hoewel hij nog steeds enkele Hegeliaanse termen gebruikt, zoals "vervreemding", neemt Marx afstand van de filosofische reflectie ten gunste van wetenschappelijk en politiek-economisch onderzoek. Ik betoog dat Marx het begrip vervreemding in de Grundrisse kort heroverweegt naar het voorbeeld van Aristoteles' beschrijving van natuurlijke slaven als geregeerd door een vreemde macht, hun meester. Marx bestudeert de relatie tussen arbeider en kapitaal langs de lijnen van de slaaf/meester-dichotomie van Aristoteles om te betogen dat arbeiders zijn gereduceerd tot de status van slaven in de Aristotelische betekenis van het woord.
Dr. Tim Christiaens is universitair docent filosofie aan de Universiteit Tilburg. Hij bestudeert voornamelijk hedendaagse Franse en Italiaanse politieke filosofie, en economische onderwerpen zoals de digitalisering van werk, sociaal-economische uitsluiting en de macht van financiële markten. Tim Christiaens publiceerde onlangs het boek Digital Working Lives: Worker Autonomy and the Gig Economy bij Rowman & Littlefield.
