Een nieuwe studie gepubliceerd in Energy Research and Social Science door een alumna van de MA Societal Transitions en een kerndocent van het Dynamics of Inclusive Prosperity Initiative, bespreekt de structurele oorzaken van energiearmoede en onderzoekt hoe een rechtvaardigere energietransitie bereikt kan worden. Wanneer we naar de energietransitie kijken, wordt duidelijk dat juist degenen die er het meest bij gebaat zouden zijn – omdat ze hun energierekening niet kunnen betalen en/of in een woning met een slecht energielabel of in sociale huur wonen – vaak als laatsten de kans krijgen om eraan deel te nemen.
Toen Rusland Oekraïne binnenviel en de energieprijzen dramatisch stegen, werd de worsteling om enorme energierekeningen te betalen als gevolg van slecht geïsoleerde woningen veel algemener. Hierdoor kwam er meer aandacht voor wat “energiearmoede” wordt genoemd, terwijl dit probleem eigenlijk al veel langer bestaat. In samenwerking met de gemeente Rotterdam zijn mensen die in energiearmoede leven, stadsambtenaren, woningcorporaties en energiecoaches geïnterviewd om beter te begrijpen hoe energiearmoede momenteel wordt aangepakt en hoe verschillende actoren in de stad proberen de energietransitie bereikbaar te maken voor mensen die zich geen dure verduurzamingen kunnen veroorloven of in sociale huurwoningen wonen. De studie, die de energietransitie in Nederland onderzoekt aan de hand van de oorzaken en gevolgen van energiearmoede in Rotterdam, stelt de vraag wat de barrières zijn voor een rechtvaardige energietransitie en wat er nodig is om hardnekkige verantwoordelijkheidsverschuiving te overwinnen.
Werken aan een ‘echt’ probleem als energiearmoede veranderde mijn perspectief als academicus en benadrukte dat onderzoek doen een echte maatschappelijke impact kan en moet hebben.
Luiza Zabel
Alumna MA Societal Transitions
Het doel is om de (systemische) barrières onder de aandacht te brengen die het aanpakken van een probleem bemoeilijken dat nauw verweven is met tal van andere maatschappelijke kwesties en daardoor gekenmerkt wordt door een gefragmenteerd landschap van actoren die het proberen te verlichten. Dat betekent dat een groot deel van het probleem is dat het vanwege de complexiteit veel samenwerking tussen verschillende partijen vereist. Wat mensen in armoede echt zou helpen, zijn oplossingen die verder gaan dan energietoeslagen. Oplossingen die zich richten op isolatie als het echte probleem, zouden ook toekomstige generaties helpen. Maar woningen adequaat verduurzamen, zonder alle kosten door te berekenen aan huurders (die daardoor uit hun huis kunnen worden gedreven of stress ervaren door hogere lasten), vereist dat de staat en woningcorporaties hun werkwijze heroverwegen, hun planningshorizon verbreden en structureel gaan samenwerken met elkaar en met sociale organisaties die al actief zijn in de betreffende wijken.
Naast de onderzoeksactiviteiten voor het schrijven van het wetenschappelijk artikel, organiseerde dit door het Erasmus Trustfonds en het Dynamics of Inclusive Prosperity Initiative gefinancierde project ook twee workshops over energiearmoede: één met academische organisaties zoals TNO die aan deze thema’s werken; en één met de relevante actoren zelf – mensen die in energiearmoede leven, energiecoaches, vertegenwoordigers van woningcorporaties, medewerkers van de Gemeente Rotterdam en andere betrokkenen uit de gemeenschap. Beide workshops waren gericht op het verkennen van manieren om de geïdentificeerde structurele problemen te overwinnen die een rechtvaardige energietransitie in de weg staan. In de stakeholdersworkshop werd onder andere een gedachte-experiment uitgevoerd waarin deelnemers gevraagd werd om het probleem vanuit elkaars perspectief te bekijken en hun verwachtingen richting andere betrokkenen uit te spreken, om zo betere afstemming rondom de rechtvaardige energietransitie te bevorderen.
- CV
Luisa Zabel is currently a Consultant in Sustainability and Circularity at 2BHonest, a Dutch company helping businesses succeed in achieving measurable climate and environmental responsibility. After graduating from Erasmus University Rotterdam, Luisa worked in New York for a year at the United Nations in Programme Management Support for the SDG Strategy Hub.
Yogi Hendlin is a core faculty member of the Dynamics of Inclusive Prosperity Initiative and Assistant Professor in the Erasmus School of Philosophy at Erasmus University Rotterdam. Yogi’s funded projects have looked at sustainable shipping fuels in the Port of Rotterdam, issues of transnational greenwashing as the Global North engages in ecophilanthropy in the Global South, and the effects of pesticides like glyphosate on the environment and health.
- Gerelateerde content
